شاخص ها

شاخص ها

مترادف شاخص: شاخصه، علامت، نما، نماینده، مشخص، معلوم، برجسته، ممتاز، مهم، پایه، ماخذ، میله، نصیبه
برابر پارسی: برجسته، روشن نمودار، شناسه، نمودار

فارسی به انگلیسی

barometer , distinctive , indicative , index , parameter , standard , gnomon , pre-eminent , preeminent , sun-dial , indicator

مترادف ها

لغت نامه دهخدا

شاخص. [ خ ِ ] ( ع ص ، اِ ) بلند برآمده از هر چیزی. مرتفع. ( اقرب الموارد ). || تیر که ازبالای نشان درگذرد. سهم شاخص. ( منتهی الارب ). تیر که ازروی نشانه بشود. ( مهذب الاسماء ). تیر که از آماج گذشته باشد. || چشمی که وا گشوده نهاده باشد. ( مقدمه لغت میر سید شریف جرجانی ص 3 ). چشم مانده که مژگان نزند. ( ناظم الاطباء ). یقال شخص بصره فهو شاخص اذا فتح عینیه و جعل لایطرف. ( تاج العروس ). مردم چشم بازمانده و حیران. ( آنندراج ) ( غیاث ) :
ای دیده عقل در تو شاخص
واوهام ز رتبت تو حیران.

|| بمعنی تنوی یعنی آنکه چشمش بطرف بالا ثابت ماند. ( ناظم الاطباء ). آن بیمار که به شخوص مبتلا باشد. || بمعنی مهتر و رئیس و کسی که در میان جماعتی مسموع القول و ممتاز بود. ( ناظم الاطباء ). شخیص . || نمودار. نماینده. مأخذ و پایه. ( فرهنگ فارسی معین ) : شاخص هزینه زندگی. || مرولة. ساعت آفتابی . صفحه ای دارای تقسیمات مربوط به ساعات مختلف شبانه روز که سایه میله ای متوالیاً روی آنها می افتد. شاخص در مصر قدیم و در نزد قوم کلده و عبریان شناخته بود. میله و صفحه ای که بر جایی استوار کنند معلوم کردن اوقات و بالخاصه اوقات نماز را. رجوع به ساعت آفتابی شود. || بیرق مساحی. نصیبه. هج. هچ. میله فلزی یا چوب مدرجی که در نقشه برداری بکارمیبرند و برای گرفتن جهت ، تراز را بسمت آن متوجه میسازند. علامت ثابتی که جهت یاب مساحی را برای گرفتن جهت بسمت آن متوجه میسازند . || دستگاهی که در رودها نصب کنند برای شاخص ها تعیین مقدار آب در طی سال و فصول مختلف. || فرسنگسار؛ راهنمای جاده.

فرهنگ فارسی

۱ - ( اسم ) بر آمده مرتفع . ۲ - تیر که از بالای نشان درگذرد : سهم شاخص . ۳ - چشمی که وا گشاده باشد و مژگان نزند . ۴ - نشانه ای که در آفتاب برای تعیین وقت ( مخصوصا ظهر ) نصب کنند و آن صفحه ایست دارای تقسیمات مربوط به ساعات مختلف شبانه روز که سایه میله ای متوالیا بروی آن ها می افتد ساعت آفتابی . ۵ - میله فلزی یا چوبی که در نقشه برداری به کار برند و برای تعیین جهت تراز را به سمت آن متوجه سازند بیرق مساحی نصیبه . ۶ - دستگاهی که رودها نصب کنند برای تعیین مقدار آب در طی سال و فصول مختلف . ۷ - آن که در جامعه ممتاز و منتخب باشد مهتر رئیس . ۸ - نمودار نماینده ماخذ پایه : شاخص هزینه زندگی . ۹ - راهنمای جاده .

فرهنگ معین

(خِ ) [ ع . ] ۱ - (اِفا. ) برآمده ، مرتفع . ۲ - برجسته ، ممتاز. ۳ - (اِ. ) نمودار. ۴ - نمونه ، الگو، سرمشق . ۵ - عددی که میانگین ارزش مجموعه ای از اقلام مرتبط با یکدیگر را برحسب درصدی از همان میانگین در فاصلة زمانی دو تاریخ بیان کند.

فرهنگ عمید

۱. برآمده، مرتفع.
۲. چشمگیر، برجسته.
۳. (اسم ) [مجاز] پارامتر، آنچه مقدارش ماهیت چیزی را معین می کند.
۴. (اسم ) خط کش مدرجی که در نقشه برداری استفاده می شود.
۵. (اسم ) [مجاز] نمودار، نماینده.
۶. (اسم ) [مجاز] علامتی که در آفتاب برای تعیین و تشخیص وقت ظهر نصب می کنند، ساعت آفتابی.

فرهنگستان زبان و ادب

[نجوم] میله یا صفحه ای مثلثی که روی ساعت آفتابی معمولی نصب می شود
[ریاضی] عددی که نسبت یا وضعیت یک شی ء ریاضی را در مقایسه با شی ء ریاضی دیگر بیان کند
[پزشکی] نشانه یا علامت ویژه ای که مشخص کنندۀ یک بیماری باشد

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] چوب یا چیزی مانند آن که برای تعیین ظهر شرعی به صورت عمودی بر زمین نصب می کنند را شاخص می گویند. از آن در باب صلات نام برده اند.
از راههای شناخت ظهر شرعی نصب شاخص بر زمین است. با نصب شاخص پس از طلوع خورشید سایه آن به سمت مغرب خواهد بود. هر چه خورشید بالاتر رود، سایه شاخص کوتاه تر می گردد.با قرار گرفتن خورشید در وسط آسمان، در صورتی که عمودی بتابد، سایه از بین می رود؛ اما اگر مقداری متمایل بتابد، سایه ای کوتاه در ناحیه شمال یا جنوب باقی می ماند.با تمایل آفتاب به سمت مغرب،سایه زوال یافته شاخص در سمت مشرق پدید می آید و یا اگر چیزی از آن مانده بود، در سمت مشرق افزایش می یابد و هرچه خورشید به سمت مغرب می رود، سایه بلندتر می شود. این افزایش دوباره سایه شاخص پس از کاهش و یا پیدایش سایه پس از برطرف شدن، از راههای شناخت ظهر شرعی است.
وقت فضیلت نماز ظهر
به قول مشهور، وقت فضیلت نماز ظهر و نیز وقت نماز جمعه از اول زوال تا رسیدن سایه شاخص به اندازه آن است.
وقت فضیلت نماز عصر
وقت فضیلت نماز عصر از زمان رسیدن سایه شاخص به اندازه آن تا زمان دو برابر شدن سایه است
وقت نافله ظهر و عصر
.

[ویکی فقه] شاخص (فقه). چوب یا چیزى مانند آن که براى تعیین ظهر شرعی به صورت عمودى بر زمین نصب مى کنند را شاخص می گویند. از آن در باب صلات نام برده اند.
از راههاى شناخت ظهر شرعی نصب شاخص بر زمین است. با نصب شاخص پس از طلوع خورشید سایه آن به سمت مغرب خواهد بود. هر چه خورشید بالاتر رود، سایه شاخص کوتاه تر مى گردد.با قرار گرفتن خورشید در وسط آسمان، در صورتى که عمودى بتابد، سایه از بین مى رود؛ اما اگر مقدارى متمایل بتابد، سایه اى کوتاه در ناحیه شمال یا جنوب باقى مى ماند.با تمایل آفتاب به سمت مغرب،سایه زوال یافته شاخص در سمت مشرق پدید مى آید و یا اگر چیزى از آن مانده بود، در سمت مشرق افزایش مى یابد و هرچه خورشید به سمت مغرب مى رود، سایه بلندتر مى شود. این افزایش دوباره سایه شاخص پس از کاهش و یا پیدایش سایه پس از برطرف شدن، از راههاى شناخت ظهر شرعى است.
جواهر الکلام، ج۷، ص۹۷.
به قول مشهور، وقت فضیلت نماز ظهر
العروة الوثقی ، ج۲، ص۲۵۰-۲۵۱
وقت فضیلت نماز عصر از زمان رسیدن سایه شاخص به اندازه آن تا زمان دو برابر شدن سایه است
العروة الوثقی ، ج۲، ص۲۵۰-۲۵۱.
.

دانشنامه عمومی

شاخص ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر شاخص
شاخص بازار سهام
شاخص قیمت
شاخص (آمار)

شاخص چیست؟ استعاره‌ای برای درک بهتر شاخص

حوزه‌های مدیریت، اقتصاد و سرمایه گذاری، از جمله‌ زمینه‌هایی هستند که به شدت بر شاخص‌ها اتکا دارند: از شاخص بورس تا شاخص رشد اقتصادی و از شاخص فروش تا شاخص خستگی و انگیزه کارکنان.

همه ما در طول روز با انواع شاخص‌ها مواجه می‌شویم و حتی خودمان هم به شکل‌های مختلف، شاخص‌های متنوعی را تعریف می‌کنیم و مورد استفاده قرار می‌دهیم.

اما با وجود استفاده‌ی دائمی از شاخص‌ها، شاید کمتر فرصت پیدا کنیم تا درباره شاخص و مفهوم آن و شیوه‌ی درست استفاده از شاخص فکر کنیم.

داشبورد خودرو: یک استعاره برای درک بهتر مفهوم شاخص‌ها

شاید یک استعاره خوب برای درک بهتر شاخص‌ها و کاربرد آنها، استفاده از داشبورد خودرو باشد.

قطعاً پارامتر‌های زیادی در یک خودرو وجود دارد و قابل سنجش است: از باز و بسته بودن درها و ارتفاع تا سرعت حرکت و دور موتور و فشار روغن و دمای آب و صدها پارامتر دیگر.

اما تعدادی از آنها برای نمایش در داشبورد خودرو انتخاب می‌شوند:

در دنیای مدیریت و اقتصاد و سرمایه گذاری هم می‌توان از استعاره‌ی داشبورد استفاده کرد.

مدیر یک شرکت، مسئول یک دولت، وزیر یک وزارتخانه، پدر یک خانواده و حتی فردی که به توسعه توانمندی‌های فردی خود فکر می‌کند، همگی با حجم گسترده‌‌ای از اتفاقات و رویدادها و روندها احاطه شده‌اند.

برای اینکه بتوانیم درک بهتری از محیط خود داشته باشیم،‌ بهتر است آن را در قالب یک خودرو تصور کنیم. همه اتفاق‌های اطراف را نمی‌توان همزمان مورد توجه قرار داد.

همچنین اتفاق‌ها و رویدادهای پُر سروصدا‌تر الزاماً مهم‌ترین رویدادها نیستند.

بخشی از رویدادها اصلاً بهتر است در داخل یک فضای بسته (مثل اتاق موتور خودرو) اتفاق بیفتد و تا وقتی نشانه‌ای از مشکل بروز نکرده به سراغشان نرویم (درست همان کاری که با موتور خودرو انجام می‌دهیم).

شاید همین که پس از هر چند هزار کیلومتر نگاهی به داخل موتور بزنیم کافی باشد و لازم نباشد در حالت عادی به شکلی وسواس گونه، هر روز و هر لحظه، متوقف شویم و داخل اتاق موتور را نگاه کنیم.

اجازه بدهید در این درس صرفاً همین استعاره‌ی داشبورد را توسعه دهیم تا در درس‌های آتی بتوانیم وارد جزئیات بحث شویم.

بحث ویژگی‌های سیستمهای کنترل مدیریتی برای کاربران ویژه متمم در نظر گرفته شده است.

با عضویت به عنوان کاربر ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این مطلب، به سایر بحث‌هایی هم که تحت عنوان سیستمهای کنترل مدیریت مطرح می‌شوند دسترسی پیدا می‌کنید.

همچنین با فعال کردن اشتراک ویژه به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

البته از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده، ما فکر می‌کنیم شاید بهتر باشد ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:

اکنون سوال کلیدی در اینجا است که نحوه درست طراحی داشبورد و استفاده از داشبورد چیست؟

فرض کنید که امروز ما طراحی یک خودرو را به عهده گرفته‌ایم.

آیا همان شاخص‌هایی را که دیگران در داشبورد استفاده می‌کنند مورد استفاده قرار می‌دهیم؟ یا می‌توانیم شاخص‌های بهتری انتخاب کنیم؟

تا چه زمانی باید به شاخص‌ها اتکا کرد؟ چه زمانی باید موتور را باز کرد و به درون آن نگاه کرد؟

شاخص‌ها را چگونه می‌توان طبقه‌بندی کرد؟ شاخص مفید چیست؟ آیا شاخص بی‌خاصیت یا گمراه‌کننده هم وجود دارد؟

پاسخ به این سوالات، می‌تواند به ما در درک بهتر مفهوم شاخص در اقتصاد کلان، درک مکانیزم‌های کنترل مدیریت در داخل سازمان، درک بهتر مفهوم شاخص‌ها در بورس و فارکس و هر فضای مشابه دیگر، کمک کند.

پاسخ این پرسش‌ها را به تدریج در درس‌های آتی خواهیم آموخت.

تمرین (لازم نیست هر سه تمرین را انجام دهید. یک یا دو مورد هم کافی است)

یکی از مدیران اطراف خود را در نظر بگیرید. بدون اشاره به فرد یا سازمان، با استفاده از استعاره راننده و داشبورد، رفتار او را با گزارش‌های مدیریتی و شاخص‌های سازمانی چطور توصیف می‌کنید؟

فرض کنید در مقام مدیریت منابع انسانی یک شرکت، در حال فعالیت هستید. می‌خواهید برای دپارتمان خود، یک داشبورد داشته باشید تا هدایت آن را بهتر انجام دهید. با توجه به توضیحات فوق، چند مورد از شاخص‌های پیشنهادی را که در داشبورد خود تعبیه می‌کنید بنویسید.

فرض کنید که شاخص ها با فردی در یک رابطه عاطفی هستید. اگر نخواهید هر روز موتور خودرو را باز کنید (و دوباره بنشینید و از عمق رابطه‌ی خود حرف بزنید و بپرسید که هنوز هم من را دوست داری؟!) چه شاخص‌هایی را در داشبورد این رابطه تعبیه می‌کنید؟

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آشنایی با سیستم کنترل مدیریت به شما پیشنهاد می‌کند:

شاخص (Index)

شاخص یک معیار آماری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نشان می‌دهد. در مورد بازارهای مالی، شاخص یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خریدوفروش می‌شود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان می‌دهد. روش اندازه‌گیری هر شاخـص، منحصر به همان شاخـص است و نمی‌توان رقم فعلی یک شاخـص را با شاخصی دیگر مقایسه کرد؛ بنابراین برای مقایسه دو شاخـص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخـص‌ها را نسبت به‌روز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آن‌ها را. از شاخـص کل و سایر شاخـص‌های بورس اوراق بهادار تهران می‌توان برای سنجش عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کرد.

توضیحات مدیر مالی در مورد شاخص

شاخص S&P یا The Standard & Poor’s 500 یکی از شناخته‌شده‌ترین شـاخص های جهان است و معیار رایج مورداستفاده برای بازارهای سهام به‌حساب می‌آید. سایر شـاخص های برجسته در جهان شامل DJ Wilshire 5000 (شـاخص کل سهام)، MSCI EAFE (سهام خارجی اروپا، استرالیا، شرق دور) و Lehman Brothers Aggreghate Bond Index (شـاخص کل اوراق قرضه) است.

در بورس اوراق بهادار تهران مهم‌ترین شاخـص، شاخـص کل است. بااین‌حال شاخـص های مهم دیگری نظیر شاخص قیمت، شاخـص بازده نقدی، شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر، شاخـص ۳۰ شرکت بزرگ، شاخـص صنعت و شاخـص مالی، شاخـص بازار اول و بازار دوم و همچنین شـاخص آزاد شناور هستند. برای آشنایی با این شاخـص ها لطفاً مقاله آموزشی شاخصهای مهم بورس را بخوانید.

چون ازنظر فنی شما نمی‌توانید در یک شاخـص سرمایه گذاری کنید، صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله در بورس (بر اساس شاخـص ها) به سرمایه گذاران این امکان را می‌دهند تا در اوراق بهاداری که بخش‌های وسیعی از بازار را تشکیل می‌دهند یا در کل بازار سرمایه گذاری کنند.

معادل‌ انگلیسی شاخص عبارت است از:

Index

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سوالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی

1- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2- دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ، [email protected]شاخص ها ac.ir
3- دانشیار گروه برنامه ریزی شهری و معماری دانشگاه فلورانس، ایتالیا
4- دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران

مشخصه قرن 21، شهرنشینی فزاینده، رشد جمعیتی و مشکلات عظیم اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی حاصل از آنها به همراه رشد و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در شاخص ها سطح جهانی است. تناقض بین رشد اقتصادی و حفظ محیط زیست، رویارویی شهروند فرامدرن با شهر عصر صنعتی(مدرن) و عدم توانایی پاسخگویی به نیازهای شهروندان عصر حاضر منجر به مطرح شدن رویکرد شهرهوشمندپایدار شد که به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات از جمله اینترنت اشیا به دنبال حل مسایل مطروحه است. این مقاله ضمن معرفی رویکرد هوشمندپایدار بعنوان نقطه مقابل رویکردهای نئولیبرال محور؛ خواستگاه پیدایش، تکامل، ابعاد، مولفه ها، شاخص ها و تفاوت های این رویکرد با رویکردهای مشابه از جمله شهرهوشمند را بررسی می کند. این پژوهش به لحاظ هدف بنیادی نظری و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که اگرچه تعاریف ثابت و مشخصی در مورد شهرهوشمندپایدار وجود ندارد، اما توافق اصولی بر اهداف نهایی آن، رسیدن به توسعه پایدار وجود دارد. چرایی این امر ناشی از اهمیت موج سوم پایداری و بحرانی شدن چالش های اجتماعی، اقتصادی و بخصوص زیست محیطی در بستر شهرها است. همچنین، تاکید عمده این تعاریف بر روی برابری و فراگیری اجتماعی، افزایش کیفیت زندگی، ایجاد بهره وری، ایجاد زیرساختارهای منعطف، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و حفظ محیط زیست قرار دارد. از طرف دیگر در تعاریف ارایه شده نوعی خلا آینده نگرانه وجود داشت که تعریف جدیدی با نگاه آینده پژوهی از این مفهوم ارایه شد. هسته اصلی این رویکرد برخلاف رویکردهای مشابه فناوری اطلاعات و ارتباطات به همراه توسعه پایدار است. همچنین نتایج نشان داد که جهت پیاده سازی این رویکرد علاوه بر استفاده از تئوری تغییر، آینده پژوهی و دیدگاه سیستمی باید شعار «جهانی فکر کن و محلی اقدام کن» را در نظر گرفت و به بومی سازی این رویکرد باتوجه به شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و آینده نگرانه از کلانشهرهای ایران پرداخت.

فیلم جلسه 13 - فصل چهارم: آمار (قسمت دوم)، شاخص ها، شاخص های مرکزی

با نصب اپ اندروید آلا، می توانید این فیلم را دانلود نمایید.

راه ابریشم آلا، شاهراه کنکور 1402

استفاده از زمان کوب

آلاء پنجره ای است رو به دور نمای آموزش کشور که می کوشد با اساتید کار بلد و مخاطبان پر تعداد و متعهد خود آموزش همگانی را در چهار گوشه ی این سرزمین در دسترس فرزندان ایران قرار دهد.
خدمات اصلی آموزش در آلاء کاملا رایگان بوده و درآمد خدمات جانبی آن صرف برپا نگه داشتن و دوام این مجموعه عام المنفعه می شود. محصولات ما پیش تر با نام های آلاء و تخته خاک در اختیار مخاطبان قرار می گرفت که برای سهولت در مدیریت و دسترسی کاربران اکنون انحصارا با نام آلاء منتشر می شود.

دبیرستان دانشگاه صنعتی شریف در سال 1383 تاسیس و زیر نظر دانشگاه صنعتی شریف فعالیت خود را آغاز کرد. فعالیت های آموزشی آلاء با نظارت دبیرستان دانشگاه شریف انجام می شود.