حمایت و مقاومت یعنی چه؟

طریقه­‌ی رسم مقاومت داینامیک به این شکل است که سقف ­های قیمتی را به هم وصل می کنیم و برای رسم آن همین عمل را با متصل کردن کف های قیمتی انجام می­ دهیم. لازم به ذکر است حمایت­ های روند صعودی و مقاومت­ های روند نزولی از اعتبار کمتری برخوردارند.

مفاهیم استراتژی حمایت و مقاومت

حتما کلمات حمایت و مقاوت را از زبان تحلیل گران تکنیکال بارها شنیده اید .حمایت و مقاومت ارائه دهنده ی نقاط اتصال کلیدی و مهمی هستند که در آنها نیروهای عرضه و تقاضا به هم می رسند .در بازارهای مالی، قیمت ها توسط عرضه (به سمت پائین )و تقاضای (به سمت بالا )بیش از حد هدایت می شوند .عرضه با کاهش قیمت ها ، فروشندگان و فروش هم ردیف است ؛ تقاضا با افزایش قیمت ها ، خریداران و خرید هم ردیف است.

این عبارات بطور متناوب در این مطلب بکار می روند . هر گاه تقاضا افزایش یابد قیمت ها بالا می روند و هر گاه عرضه افزایش یابد قیمت ها پائین می آیند . هنگامیکه عرضه و تقاضا برابر هستند ، قیمتها نیز همگام با مبارزه کند خریداران و فروشندگان به کندی بالا و پائین می حمایت و مقاومت یعنی چه؟ روند .در تصویر زیر بصورت کلی حمایت و مقاومت در علم تحلیل تکنیکال را نشان داده است.

حمایت (support)

حمایت سطحی از قیمت است که تصور می شود در آن تقاضا آنقدر قوی است که از ریزش بیشتر قیمت جلوگیری می کند ، خریداران به خرید متمایل تر شوند و فروشندگان تمایل کمتری به فروش پیدا کنند .اعتقاد بر این است که زمانیکه قیمت حمایت و مقاومت یعنی چه؟ به سطح حمایت می رسد، تقاضا بر عرضه غلبه می کند و از سقوط قیمت به زیر سطح حمایت جلوگیری می کند.

مقاومت Resistance))

مقاومت سطحی از قیمت است که تصور می شود در آن فروش آنقدر قوی است که از افزایش بیشتر قیمت جلوگیری می کند .منطق حکم می کند که هنگامیکه قیمت بسمت سطح مقاومت بالا می رود، فروشندگان به فروش راغب تر شوند و خریداران تمایل کمتری به خرید پیدا کنند.

اعتقاد براین است که زمانیکه قیمت به سطح مقاومت می رسد، عرضه بر تقاضا غلبه می کند و از افزایش قیمت به بالای سطح مقاومت جلوگیری می کند .

قاعده : حمایت شکسته شده ، تیدیل به مقاومت میشود / مقاومت شکسته شده ، تبدیل به حمایت میشود .

سطوح حمایت و مقاومت میتوانند به یکدیگر تبدیل شوند .به این معنی که با رسیدن قیمت به یک سطح حمایت/مقاومت و با حصول شرایط شکست معتبر حمایت تبدیل به مقاومت و مقاومت تبدیل به حمایت می شود.

شرایط شکست معتبر سطوح حمایت و مقاوم

شرط 1: شکست از جنس کندل long day یا full body یا تمام بدنه باشد در حالتی که قیمت بسیار پر قدرت و بیرحمانه ناحیه را شکسته باشد.

شرط 2 : بعد از شکست سطوح ، یک کندل از جنس کندل شکست

باید شکست را تایید کند.فرضا اگر کندل شکست صعودی است ،یک کندل صعودی دیگر باید بعد از شکست تشکیل شود.

شرط 3: در هر تایم فریم که ناحیه و سطوحی را شناسایی کردیم و منتظر شکست در آن ناحیه بودیم ، زمانی که شکست اتفاق افتاد ، در یک تایم فریم بالاتر باید کندل شکست ، تثبیت شده باشد . به طور مثال اگر در تایم فریم روزانه منتظر شکست یک ناحیه هستیم زمانی که قیمت ناحیه را شکست ،یک کندل هفتگی نیز باید بالاتر یا پایین تر از ناحیه close کند. در حالت کلی یک دید زمانی بالاتر باید تایید کننده ی شکست در دید زمانی پایین تر باشد.

شرط 4: زمانی که یک کندل شکست در بازار رخ داد، بعد از کندل شکست بازار مجددا می تواند به سمت خط روند شکسته شده حرکت کند. در این حالت باید زمان حرکتی بازار در حرکت برگشت به سمت خط روند باید از زمان .

فرضا یک ناحیه مقاومتی با یک کندل یک ساعته به سمت بالا شکسته شده ، حرکت نزولی که بعد از شکست اتفاق می افتد باید بیشتر از یک حمایت و مقاومت یعنی چه؟ ساعت زمان صرف کند برای رسیدن و برگشت به ناحیه شکسته شده

نکته : شرایط بالا ایده آل ترین حالت های یک شکست را دارد ،گاها ممکن است در بازار شکست هایی رخ بدهد که بازار شرایط فوق را نداشته باشد اما حرکت در جهت شکست اتفاق بیافتد .از این رو بهتر شکست هایی را که شرایط لازم را داراست در معاملات خود معیار کنیم .

نکته : در صورتی که یک ناحیه حمایتی یا مقاومتی بصورت رفت و برگشتی بیشتر از 2 بار شکسته شود ؛ اعتبار لازم خود را از دست میدهد و از این رو بهتر است دیگر آن سطح معیار تحلیلی و معاملاتی قرار نگیرد .

در تصویر زیر بعد از شکست دوم سطح مشخص شده نا معتبر میشود

پیدا کردن سطوح حمایت و مقاومت

• همواره بهترین سلاح شناسایی سطوح حمایتی و مقاومتی در بازار ، چشم انسان میباشد .
• تحلیلگر باید بدنبال سطوح افقی باشد که تعدادی سقف یا کف درون یک ناحیه تشکیل شده باشند.
• هرچه تعداد دفعات برخورد با یک سطح یا ناحیه بیشتر باشد اعتبار آن سطح یا ناحیه بیشتر است.
• هرچه این سطح در بازه زمانی (تایم فریم )بالاتر ایجاد شود اعتبار این سطح بالاتر خواهد بود.
• با این منتطق که تمام معامله گران در یک نقطه یا قیمت خاص به اتفاق نظر برای انجام معامله نمیرسند، تحلیلگران در خوشبینانه ترین حالت باید نواحی ، محدوده یا ابر هایی از تجمع خریداران (حمایت) و فروشندگان (مقاومت) را در نمودار بیابند.

روش رسم محدوده ای ، عملکرد این روش را بطور چشمگیری بهینه میکند.

• بهترین حالت استفاده از حمایت ها و مقاومت ها به این صورت است که شما باید یک محدوده یا ابر را به عنوان ناحیه حمایت و مقاومت در نظر بگیرید .
• معیار بدست آوردن ناحیه با این هدف است که ناحیه ای را بدست آوریم که کمترین عرض (باند) را داشته باشد و در عین حال بیشترین سقف ها و کف هارا پوشش دهد .
• تکرار و تمرین در مشاهده نمودار ها و بررسی آن ها میتواند سرعت و دقت، شناسایی ناحیه ها را در تحلیلگر افزایش دهد.
• جهت شناسایی نواحی حمایتی و مقاومتی کافیست با دقت به محل تشکیل شدن سقف ها و کف ها و قرارگیری مختصات آن ها نسبت به دیگر سقف و کف ها نگاه ریزبین داشته باشید .
• روش مشخص کردن این سطوح در نمودار ، توسط ابزار مستطیل در نرم افزار هایی همچون متاتریدر میباشد .
• برای رسم محدوده میتوانید از حالت های روبرو برای بدست آوردن تراکم استفاده کنید.معیار مصادیق روبر کندل سقف ها یا کف هاست ، به اینصورت که از low تا low / از low تا /close از high تا high / از high تا close و یا از close تا close تراکم یا محدوده را مابین پیوت ها رسم کنید.

در تصویر زیر نواحی را بدست اوردیم که عرض بالایی ندارند و در عین حال حداکثر کف و سقف ها را پوشش میدهد.

روش معامله با حمایت ها و مقاومت ها

محدوده معامله

محدوده های معامله می توانند نقش مهمی را در تعیین اینکه سطوح حمایت و مقاومت یک نقطه عطف هستند و یا الگوهای تکرار شدنی ، ایفا کنند .محدوده ی معامله یک دروه زمانی است که در آن قیمت ها در یک دامنه ی نسبتا محدود تغییر می کند .این نشان می دهد که نیروهای عرضه و تقاضا با هم در تعادل هستند.

معامله هم جهت با سطوح

• زمانی که سطوح مقاومتی معتبر و استانداردی را در بازار شناسایی کردید ،در هنگام رسیدن قیمت به آن سطح بدست آمده با شرط مشاهده ترایگر های برگشتی مانند کندل ها و الگو های برگشتی در دید زمانی (تایم فرم)کوتاه تر میتوانید در جهت مقاومت های قبلی وارد فروش شوید .
• زمانی که سطوح حمایتی معتبر و استانداردی را در بازار شناسایی کردید ،در هنگام رسیدن قیمت به آن سطح بدست آمده با شرط مشاهده ترایگر های برگشتی مانند کندل ها و الگو های برگشتی در دید زمانی (تایم فرم)کوتاه تر میتوانید در جهت حمایت های قبلی وارد خرید شوید .
• حد ضرر معاملاتی که هم جهت با سطوح انجام میشوند بسته به دید زمانی(تایم فرم ) تحلیل،بالاتر(فروش) یا پایین تر(خرید) سطوح قرار میگیرند.
• در تایم فرم های کمتر از 4 ساعته، حدضرر 30تا 100 پیپ بالاتر یا پایین تر قرار میگیرد . در تایم فرم های بالاتر از 4ساعته، حدضرر 100 تا 300پیپ بالاتر یا پایین تر از سطوح قرار میگیرد.
• حد سود معاملات با این روش را میتوان بر اساس تراکم های حمایتی و مقاومتی مهم پیش روی قیمت ، قرار داد.
• استفاده از ابزار های محاسباتی تکنیکالی مانند فیبوناچی میتواند معیار مناسب تری برای تعیین حد سود معاملات باشد.
• زمانی که قیمت همزمان به یک خط روند نزولی و ناحیه مقاومتی میرسد، احتمال ریزش غالب تر میشود.
• زمانی که قیمت همزمان به یک خط روند صعودی و ناحیه حمایتی میرسد، احتمال صعود غالب تر میشود.

در تصویر زیر درون ناحیه های A و B مشاهده میشود که قیمت ، همزمان به ناحیه حمایتی و خط روند صعودی رسیده است .

معامله با شکست حمایت و مقاومت

• درصورتی که ناحیه تراکمی حمایتی مقاومتی استانداردی را در بازار شناسایی کردید ، هنگامی که قیمت به بصورت معتبر ناحیه را شکست ،میتوانید وارد معامله شوید .
• با شکست معتبر مقاومت ها وارد معامله خرید میشوید .
• با شکست معتبر حمایت ها وارد معامله فروش میشوید .
• بعد از شکست سطوح ، احتمال یک برگشت مجدد به سطح شکسته شده وجود دارد که میتواند فرصت مجدد معامله در جهت شکست را فراهم کند .(حرکت برگشت به سطح شکسته شده را pullback نام گذاری میکنند.فایل آموزش کامل پولبک در وبسیایت ایران تکنیکال ارایه شده.
• به طور کلی با این روش در 2 حالت میتوان معامله کرد .

1-معامله بعد از تایید شکست

2-معامله بعد از رخداد pullbacl

ریسک انجام معاملات در pullback ها کمتر از شکست ها است ، اما فرصت های معاملاتی کمتری را نسب به شکست ها در بازار ایجاد میکنند .

• استفاده از آخرین پیوت های ماژور و سطوح مهم قبل از نقطه ورود معامله، میتواند معیاری جهت قرار دادن حدضرر باشد.
• حد سود معاملات با این روش را میتوان بر اساس تراکم های حمایتی و مقاومتی مهم پیش روی قیمت ، قرار داد.
• استفاده از ابزار های محاسباتی تکنیکالی مانند فیبوناچی میتواند معیار مناسب تری برای تعیین حد سود معاملات باشد.
• زمانی که قیمت همزمان یک خط روند نزولی و ناحیه مقاومتی را میشکند، احتمال صعود غالب تر میشود.
• زمانی که قیمت همزمان یک خط روند صعودی و ناحیه حمایتی میرسد، احتمال ریزش غالب تر میشود.

در تصویر زیر درون کادر A مشاهده میشود که قیمت ، همزمان ناحیه مقاومتی و خط روند نزولی را شکسته است.

حمایت حمایت و مقاومت یعنی چه؟ و مقاومت استاتیک و داینامیک در تحلیل تکنیکال

توجه به خطوط حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال اهمیت بسیار زیادی در بورس دارد. این خطوط ارائه‌ دهنده نقاط اتصال مهمی هستند که در آن‌ها نیروهای عرضه و تقاضا به هم می‌رسند‌. حمایت ­ها و مقاومت ­ها به دو دسته داینامیک (Dynamics) و استاتیک (Static) تقسیم می ­شوند که در این مقاله به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.

فرق چندانی نمی کند که تحلیلگری تازه کار یا حرفه ­ای در بورس باشید، تعیین سطوح حمایت و مقاومت جزو ابتدایی­ ترین و در عین حال مهم ­ترین مباحث تحلیل تکنیکال – technical analysis در دوره آموزش بورس است. در بازارهای اقتصادی و بازار بورس، قیمت ­ها توسط عرضه و تقاضای بیش از حد هدایت می ­شوند . عرضه با کاهش قیمت ­ها، فروشندگان و فروش هم­ ردیف است؛ تقاضا، با افزایش قیمت­ ها، خریداران و خرید هم­ ردیف است. هر­گاه تقاضا افزایش یابد قیمت­ ها بالا می روند و هر گاه عرضه افزایش یابد قیمت­ ها پائین می­ آیند.

محدوده حمایتی محدوده ­ای در نمودار قیمتی است که در آن خریدار به صورت پر­قدرت ظاهر می­ شود و فروشنده نیز ضعیف می ­شود. در محدوده حمایت، تقاضا برای سهم افزایش می­ یابد و از کاهش بیشتر قیمت سهم جلوگیری می ­شود.

محدوده مقاومتی محدوده­ ای در نمودار قیمتی است که برعکس محدوده­ ی حمایتی فروشنده به صورت پرقدرت ظاهر می ­شود و همگام با آن ضعف خریدار در سهم وجود دارد. اعتقاد براین است که در این هنگام به ­دلیل افزایش عرضه ­ها و عدم تقاضای قوی در بازار قیمت سهم کاهش می­ یابد و روند افزایش قیمت متوقف می­ شود. به طور کلی سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال دارای دو جنس استاتیک و داینامیک است.

حمایت و مقاومت استاتیک:

به سطوحی گفته می­ شود که در هر شرایطی مقدار ریالی آن ثابت بوده و وابسته به زمان نیست به بیان دیگر سطوح استاتیک سطوحی هستند که در زمان­ های گذشته اتفاق افتاده ­اند و دارای سابقه تاریخی هستند.

ساده ­ترین حالت حمایت و مقاومت استاتیک، همان حالت افقی آنهاست که خط مقاومت مماس بر بالاترین قیمت کندل پیوت سقف (نقطه ­ای که جهت حرکت قیمت از صعودی به نزولی تغییر می ­کند) و خط حمایت مماس بر پایین ترین قیمت کندل پیوت کف (نقطه ­ای که جهت حرکت قیمت از نزولی به صعودی تغیییر می­ کند) است. لازم به ذکر است در رسم حمایت و مقاومت سایه­ ها (shadow) را نیز لحاظ می کنیم.

به عنوان مثال ۱۴۰۰ ریال مقاومت سهم زیر است. هر موقع که قیمت به این عدد نزدیک می ­شود ما شاهد ریزش قیمت هستیم و بالعکس این رفتار را برای حمایت هم مشاهده می­ کنیم.

حمایت و مقاومت داینامیک:

به سطوحی گفته می شود که در زمان­ های مختلف تغییر می ­کند. به بیان دیگر سطوح داینامیک سطوحی هستند که در زمان­ های گذشته اتفاق نیفتاده ­اند و دارای سابقه تاریخی نیستند پس با­توجه به شرایط مختلف مقدار ریالی آنها متفاوت است. به عنوان مثال تصویر زیر یک روند صعودی را نشان می دهد که مقاومت­ های سهم در قالب کانال صعودی نمایش داده شده ­اند؛ مشاهده می شود این اعداد فقط یک بار تکرار شده ­اند به همین دلیل به این سطوح داینامیک می گویند.

در نقطه­ ی A مقاومت ۱۰۵۰ است، در نقطه­ ی B مقاومت ۱۱۵۰ ، در نقطه­ی C مقاومت ۱۲۰۰ و در نقطه ­ی D مقاومت ۱۳۰۰. برعکس تصویر ۱ که مقاومت، عدد ثابت ۱۴۰۰ بود.

حمایت داینامیک را نشان می دهد که در قالب یک کانال نزولی مشخص گردیده و تفاوت ­های حمایت داینامیک و استاتیک را بیشتر ملموس می­ کند.

طریقه­‌ی رسم مقاومت داینامیک به این شکل است که سقف ­های قیمتی را به هم وصل می کنیم و برای رسم آن همین عمل را با متصل کردن کف های قیمتی انجام می­ دهیم. لازم به ذکر است حمایت­ های روند صعودی و مقاومت­ های روند نزولی از اعتبار کمتری برخوردارند.

تفاوت حمایت و مقاومت استاتیک و داینامیک در تحلیل تکنیکال چیست؟

مقوله زمان در این موضوع اهمیت بسیار زیادی دارد. حمایت و مقاومت استاتیک ثابت بوده و در طول زمان همواره مقدار ثابتی است اما حالت داینامیک آن با توجه به زمان و شرایط مختلف مقادیر متفاوتی را نشان می‌دهد. حمایت و مقاومت تاریخی و افقی از مصادیق استاتیک هستند. حمایت و مقاومت خطوط روند از نوع داینامیک هستند.

نتیجه گیری:

تشخیص سطوح کلیدی حمایت و مقاومت یک جزء اساسی موفقیت در بازار سرمایه است. اگر­چه گاهی اوقات تعیین خطوط دقیق حمایت و مقاومت مشکل است اما با استفاده از آنها توانایی تحلیل و پیش­‌بینی به شدت بهبود می­‌یابد. اگر قیمت اوراق بهادار به یک سطح حمایت یا مقاومت مهم نزدیک شود ، باید آن‌را به عنوان یک هشدار برای تغییر روند تلقی نمود. شکسته شدن یک سطح حمایت و مقاومت نشانه‌­ی تغییر رابطه­‌ی بین عرضه و تقاضا است.

یکی از قوی‌ترین استراتژی های معاملاتی خرید، خرید در سطوح بالایی است. روشی که مورد استفاده و تاکید بزرگان بازار سرمایه همچون نیکلاس دارواس، ویلیام اونیل و… است. طبق این استراتژی هنگامی که سهم از گذشته­‌ی قیمتی خود عبور می‌­کند می‌­توان صعود­های خوبی را برای سهم مورد نظر پیش­بینی کرد به عبارت دیگر عبور از خط مقاومت و غلبه‌­ی تقاضا بر عرضه در این نقطه‌­ی مهم، نوید آینده‌­ای روشن خواهد بود.

حمایت و مقاومت یعنی چه؟

در این مقاله به مطالب زیر می‌پردازیم:

• چگونه در آموزش فارکس (وآموزش سایر بازارهای مالی) قوی‌ترین سطوح حمایتی و مقاومتی را پیدا کنیم؟
• به هنگام تعیین سطوح مهم حمایتی و مقاومتی، چه متغیرهایی را باید در نظر بگیریم؟
• چگونه تشخیص دهیم که یک سطح حمایتی و مقاومتی اصلی چقدر قدرتمند است؟

برای اینکه در حرفه معامله‌گری به سودآوری برسید، باید قادر باشید سطوح مهم حمایتی و مقاومتی را تشخیص دهید. هیچ راه دیگری هم ندارد. اگر قصد دارید با درک پرایس اکشن معامله کنید، باید یاد بگیرید که چگونه سطوح مهم حمایتی و مقاومتی را شناسایی کنید و همچنین چگونه با استفاده از آن‌ها معامله کنید.

یکی از سوالات متداولی که از جانب دانشجویان مطرح می‌شود این است که «چگونه در فارکس قوی‌ترین سطوح حمایتی و مقاومتی را شناسایی کنیم؟»

در این مقاله به این سوال پاسخ می‌دهیم و همچنین توضیح می‌دهیم که به هنگام شناسایی سطوح مهم حمایتی و مقاومتی چه متغیرهایی را باید در نظر داشته باشید و اینکه چگونه میزان قدرت این سطوح را تشخیص دهید.

ذهنیت پیرامون سطوح مهم حمایتی و مقاومتی

پیش از هر چیز لازم است بدانید که شما باید ذهنیت و درک مشخصی از سطوح حمایتی و مقاومتی داشته باشید. منظورم این است که شما باید دیدگاه «احتمالی» به سطوح حمایتی و مقاومتی داشته باشید. شما نمی‌توانید این سطوح را سفید یا سیاه، بد یا خوب، بازدارنده یا غیر بازدارنده در نظر بگیرید.

در کل معامله‌گری، پرایس اکشن و سطوح حمایتی و مقاومتی هیچکدام به این شکل نیستند. شما باید بصورت احتمالی فکر و معامله کنید.

بعلاوه بسیار مهم است که سطوح حمایتی و مقاومتی را بیشتر بصورت یک «منطقه» در نظر داشته باشید و نه به شکل یک خط ثابت. یعنی باید متوجه باشید که سطوح حمایتی و مقاومتی در یک قیمت شکسته نمی‌شوند. به همین خاطر نمی‌توانید مثلاً اینطور فکر کنید که «اگر EURUSD از قیمت ۱٫۱۳۵۰ بالاتر برود، من خرید می‌کنم ولی اگر قیمت روی ۱٫۱۳۴۹ باشد، نمی‌توانم خرید کنم».

جریان سفارشات به این شکل کار نمی‌کند. همچنین تمام معامله‌گران موسسات بزرگ و صندوق‌های مالی نیز سفارشات خرید یا فروش خود را در یک قیمت قرار نمی‌دهند. آن‌ها معمولا سفارشات خود را حول و حوش قیمت‌های مشخصی تجمیع می‌کنند. و این تجمع سفارشات (یا به عبارتی دیگر محدوده قیمتی) است که منطقه حمایتی و مقاومتی را تشکیل می‌دهد.

بنابراین این طرز تفکر خطی دیدن سطوح حمایتی و مقاومتی را کنار بگذارید و آن‌ها بصورت مناطق قیمتی با جریان سفارشات مهم در نظر بگیرید.

چگونه در فارکس (و سایر بازارهای مالی) قوی‌ترین سطوح حمایتی و مقاومتی را شناسایی کنیم؟

قوی‌ترین سطوح حمایتی و مقاومتی اغلب اوقات همراه با روند هستند. منظور از این جمله این است که اگر مثلا در یک روند صعودی باشیم، سطحی که قیمت به آن برگشته (پولبک کرده) بیشتر اوقات قوی‌تر از سطح مقاومتی پیش‌روی قیمت است. به این خاطر که غالب جریان سفارشات در یک روند صعودی در سمت خرید قرار دارد. اگر قیمت چندین مرتبه با یک سطحِ هم‌جهت با روند برخورد داشته باشد، معمولاً نشان از میزان قوت و سختی آن سطح دارد.

تا زمانی که روند تغییر نکرده است، موسسات بزرگ و صندوق‌های مالی بیشتر به دنبال خرید هستند تا فروش، بنابراین جریان سفارشات روی سطوحی که قیمت به آن‌ها برمی‌گردد (پولبک می‌کند) اغلب «قوی‌تر» از سطوح مقاومتی پیش‌رو هستند.

در زیر می‌تواند چند مثال را مشاهده کنید.

در تصویر بالا مربوط به نمودار USDMXN (تایم‌فریم روزانه) مشاهده می‌کنید که چطور سطوح مقاومتی فقط بعد از چند برخورد قیمت شکسته شده‌اند، در حالیکه سطوح مهم حمایتی چندین مرتبه از نزول قیمت جلوگیری کرده‌اند و قیمت به سطوح بالاتری حرکت کرده است. این حالت باید گویای این امر باشد که غالب سفارشات در چه جهتی قرار دارند (در جهت خرید) و لذا تا زمانی که این ساختار برقرار باشد و جریان سفارشات تغییری نکرده باشد، بهتر است حتی‌المقدور در جهت روند معامله کنید.

نمونه دیگری از اینکه چگونه یک سطح حمایتی در روند صعودی توانسته چندین مرتبه از نزول قیمت جلوگیری کند را می‌توانید در تصویر زیر مربوط به نمودار USDJPY (تایم‌فریم روزانه) ملاحظه کنید.

می‌بینید که چگونه سطح حمایتی چندین مرتبه از نزول قیمت جلوگیری کرده است. اینکه قیمت چندین مرتبه در عبور از یک سطح مقاومت کند، نشان می‌دهد که غالب جریان سفارشات در چه جهتی قرار دارد (در مثال فوق در جهت خرید).

بعلاوه توجه دارید که آخرین سطح حمایتی (در حدود قیمت ۱۰۵٫۳۵) خیلی کوتاه لمس شده و سپس قیمت به شدت صعود کرده است؟ این قبیل واکنش‌های سریع که از سقف قبلی هم عبور می‌کند، معمولاً نشان از شدت حرکت و حجم بالایی از جریان سفارشات دارد که همانطور که می‌بینید قیمت برای ۱ تا ۲ کندل روی سطح باقی مانده و سپس به اندازه ۱۵۰۰ پیپ صعود کرده است. بنابراین هنگامی که به قدرت یک سطح حمایتی یا مقاومتی پی بردید، حتماً به موارد زیر توجه داشته باشید:

۱) قیمت پس از چندین مرتبه برخورد به سطح قادر به عبور از آن نباشد

۲) واکنش‌های قوی یا کوتاه در برابر سطوح مهم حمایتی و مقاومتی

۳) سطوحی که در جهت روند هستند، معمولاً قوی‌تر از سطوحی هستند که در خلاف جهت روند قرار دارند

حالا که از چند نکته در مورد سطوح حمایتی و مقاومتی مطلع شدید، حتماً سعی کنید در زمینه شناسایی این عوامل تمرین کنید و مهارت‌های لازم را بدست بیاورید تا اینکه به بخش ناخودآگاه ذهن شما منتقل شوند.

به هنگام تعیین سطوح حمایتی و مقاومتی، به چه عوامل دیگری باید توجه داشته باشیم؟

علاوه بر سطوحی که در جهت روند قرار دارند، یکی دیگر از عواملی که باید به آن توجه داشته باشید، یکی از ساختارهای اصلاحی است که در آن هر دو سمت بازار فشار یکسانی وارد می‌کنند.

یک مثال خوب از این مورد اخیراً در جفت‌ارز AUDJPY اتفاق افتاد که در تصویر زیر می‌توانید آن را مشاهده کنید.

در تصویر بالا که مربوط به نمودار تایم‌فریم ۴ ساعته است، می‌توانید مشاهده کنید که قیمت چگونه چندین مرتبه با سطوح بالایی و پایینی این ساختار اصلاحی برخورد داشته است. آنچه این حرکت از دیدگاه جریان سفارشات بیان می‌کند این است که هر دو سمت بازار در یک حالت تعادلی قرار دارند، و بنابراین هنوز هیچ گروهی بر گروه دیگر غالب نیست.

هنگامی که با یک ساختار اصلاحی مشابه این مورد مواجه هستید، باید تا زمانی که هنوز هیچیک از سطوح بالایی یا پایینی شکسته نشده، در هر دو طرف بازار معامله کنید. اینگونه ساختارها فرصت‌های معاملاتی بسیاری با حد ضررهای کوچک (بالا و پایین ساختار) و حد سودی در طرف مقابل، برای شما فراهم می‌کنند.

نمونه دیگری از این ساختارهای اصلاحی را می‌توانید در نمودار زیر مربوط به ASX 200 (تایم‌فریم ۱ ساعته) مشاهده کنید.

اگرچه در این مثال ساختار اصلاحی به اندازه مثال قبلی خیلی دقیق و تمیز بین دو سطح قرار نگرفته، اما با اینحال کلیت ساختار اصلاحی تشکیل شده و چندین فرصت معاملاتی ایجاد کرده است.

بنابراین سعی کنید نوعی از ساختارهای اصلاحی را شناسایی کنید که قیمت با هر دو سمت آن برخورد کرده باشد و تا زمانی که هیچیک از سطوح آن شکسته نشده، در هر دو سمت معامله کنید.

خلاصه

به ابزارها و عوامل زیادی در خوانش رفتار قیمت باید توجه داشته باشید که می‌توانند به شما در تشخیص سطوح قوی حمایتی و مقاومتی کمک کنند. فراموش نکنید که همه این‌ها مهارت‌هایی هستند که یادگیری آن‌ها زمان‌بر است. بنابراین انتظار نداشته باشید که با مطالعه یک مقاله به یک معامله‌گر حرفه‌ای تبدیل شوید. شما باید در طول زمان مهارت‌های خود را توسعه دهید. اگر این کار را به درستی انجام دهید، زمانی فرا می‌رسد که شما هم می‌توانید سطوح مهم حمایتی و مقاومتی را شناسایی و با آن‌ها معامله کنید.

امیدوارم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید و حتماً نظرات خود را با ما در میان بگذارید. برای آشنایی با یک تئوری مفید در زمینه سطوح حمایت و مقاومت مقاله” نظریه‌ای قدیمی درباره سطوح حمایتی و مقاومتی ” را مطالعه نمایید.

حمایت و مقاومت و انواع آن

حمایت و مقاومت (Support and Resistance)

در این مبحث به تعریف حمایت و مقاومت و انواع آن می‌پردازیم.

حمایت

وقتی سهمی به سطح حمایتی خود نزدیک می‌شود، از طرف خریداران حمایت می‌شود.

در این سطح تقاضا برای سهم به قدری زیاد است که به قیمت اجازه پایین آمدن از آن سطح را نمی‌دهد.

گاهی اوقات سهم به سطح حمایتی خود می‌رسد اما به جای برگشت از آن، خط حمایتی را می‌شکند و از آن عبور می‌کند.

این حالت نشان‌دهنده بازار منفی و روند نزولی است.

نقاط حمایتی

مقاومت

به سطحی گفته می‌شود که در آن قدرت فروشنده‌ها بیشتر بوده و انتظار می‌رود که قیمت بالاتر از این سطح نرود.

هر چه روند به سطح مقاومتی نزدیک ‌شود، عرضه بر تقاضا پیشی‌ می‌گیرد و میل به فروش بیشتر می‌شود.

خط مقاومت نیز مانند خط حمایت ممکن است شکسته شود، که این حالت نشان‌دهنده بازار مثبت و جهت حرکت سهم صعودی است.

Resistance

اگر یک خط روند حمایتی یا مقاومتی شکسته شود، نقش آن برعکس می‌شود.

یعنی اگر یک خط حمایتی شکسته شود، نقش مقاومتی ایفا می‌کند و برعکس.

انواع سطوح حمایت و مقاومت

• ثابت (استاتیک) : خطوطی که یک قیمت مشخص دارند و قیمت آن‌ها در طول زمان ثابت است.

شیب این خطوط صفر است.

• متحرک (داینامیک) : خطوط شیب‌داری که قیمت آنها در طول زمان متغییر است.

البته در فارکس معمولا به هر دوی این خطوط (شیب ثابت) استاتیک گفته می‌شود.

در فارکس برای تشخیص حمایت و مقاومت داینامیک از ابزارهایی مانند مووینگ اوریج (moving average) استفاده می‌شود.

چه ابزارها و رویدادهایی می‌توانند نقش سطوح حمایت و مقاومت را ایفا کنند؟

خطوط روند

خط حمایت و مقاومت افقی

با متصل کردن پیوت‌های ماژور در سقف، یک خط مقاومت افقی ایجاد می‌شود.

همچنین با متصل کردن پیوت‌های ماژور در کف، یک خط حمایت افقی ایجاد می‌شود.

خطوط افقی

همانطور که در شکل بالا مشاهده می‌کنید، با هر برخورد کندل به خط افقی جهت روند نمودار تغییر کرده است.

در ابتدا این خط نقش مقاومتی داشته و مانع از ادامه روند صعودی سهم شده است.

سپس با شکست این خط نقش آن تغییر کرده و حمایت و مقاومت یعنی چه؟ حمایت و مقاومت یعنی چه؟ تبدیل به خط حمایتی شده است.

خط حمایت و مقاومت صعودی

در یک روند صعودی با متصل کردن حداقل دو ماژور سقف یک خط مقاومت صعودی تشکیل می‌شود.

خط حمایت صعودی با متصل کردن حداقل دو ماژور کف تشکیل می‌شود.

خط حمایتی در روند صعودی

در نمودار بالا یک روند صعودی را مشاهده می‌کنید.

با هر اصلاح موقتی و نزدیک شدن کندل به خط حمایتی، به آن واکنش نشان داده و توانسته به روند صعودی خود برگردد.

خط مقاومتی در روند صعودی

در نمودار بالا یک روند صعودی را مشاهده می‌کنید.

با هر بار نزدیک شدن کندل به خط مقاومتی، به آن واکنش نشان داده و یک اصلاح موقتی داشته است.

خط حمایت و مقاومت نزولی

در یک روند نزولی با متصل کردن حداقل دو ماژور سقف یک خط مقاومت نزولی تشکیل می‌شود.

خط حمایت نزولی با متصل کردن حداقل دو ماژور کف تشکیل می‌شود.

خط مقاومتی در روند نزولی

نمودار بالا روند نزولی کوتاه‌مدت شاخص کل را نشان می‌دهد.

با هر بار نزدیک شدن کندل به خط مقاومتی، به آن واکنش نشان داده و قیمت نتوانسته از آن بالاتر رود.

تغییر نقش مقاومتی به حمایتی

گاهی اوقات بازار تحت تاثیر عواملی مانند صعود یا نزول شارپی، اخبار بنیادی مهم و … قرار می‌گیرد.

در این شرایط وضعیت نمودار به گونه ایست که نمیتوان با وصل کردن دو پیوت ماژور سقف متوالی یا کف متوالی خط روند معتبری را ترسیم کنیم.

در واقع در این حالت خط روند، خطیست که از سقف‌ها و کف‌های مختلف عبور می‌کند.

تغییر نقش مقاومتی به حمایتی

برای رسم این خط حمایت و مقاومت یعنی چه؟ حمایت و مقاومت یعنی چه؟ حمایتی از ماژورهای قبلی که شکسته شده‌اند، استفاده شده است.

در ابتدا این خط نقش مقاومتی داشته است و با هر بار برخورد سهم وارد اصلاح موقتی شده است.

در ادامه سهم توانسته این خط مقاومتی را بشکند و از آن عبور کند.

حال نقش این خط عوض شده است و تبدیل به حمایتی قوی برای سهم شده است.

کانال ها

به دو خط روند موازی، کانال می‌گویند.

برای ترسیم کانال باید حداقل دو پیوت سقف متوالی و کف متوالی را به هم متصل کنیم.

هر چه تعداد برخوردها به سقف و کف کانال بیشتر باشد، کانال معتبرتر است.

واکنش نمودار به کانال و خط میانی آن

در نمودار بالا کانال صعودی سهم به همراه خط میانی کانال رسم شده است.

همانطور که در نمودار سهم داوه مشاهده می‌کنید، گاهی اوقات خط میانی کانال می‌تواند نقش حمایت و مقاومت را برای آن سهم ایفا کند.

سطوح فیبوناچی

بسیاری از تحلیل‌گران تکنیکال معاملات خود را با استفاده از سطوح فیبوناچی انجام می‌دهند.

با استفاده از سطوح فیبوناچی می توان نقاط حمایت و مقاومت سهم را شناسایی کرد.

این خطوط بر اساس نسبت‌های اعداد دنباله فیبوناچی بوجود می آید و بواسطه آن می توان حمایت و مقاومت یعنی چه؟ واکنش‌های احتمالی قیمت یک سهم را پیش بینی کرد.

در بخش‌های بعدی به طور کامل با مبحث فیبوناچی و انواع آن آشنا خواهیم شد.

واکنش حمایتی و مقاومتی به سطوح فیبوناچی

در مثال بالا سطوح فیبوناچی اصلاحی برای سهم وتجارت رسم شده است.

سطح ۰/۶۱۸ فیبوناچی توانسته مانع از ریزش بیشتر سهم شده و در واقع نقش حمایتی ایفا کرده است.

در ادامه با برگشت سهم از این سطح، به سطح ۰/۳۸۲ واکنش نشان داده و این سطح نقش مقاومتی ایفا کرده است.

پیوت‌ها

طبق اصول تحلیل تکنیکال تاریخ تکرار می‌شود.

بنابراین پیوت‌ها که نقاط چرخش بازار در گذشته بودند، می‌توانند در آینده نیز باعث اصلاح و برگشت بازار شوند.

نقش مقاوتی پیوت

با رسیدن دوباره قیمت به محدوده پیوت قبلی، سهم وارد اصلاح شده و نتوانسته از آن عبور کند.

در واقع این پیوت نقش مقاومتی داشته است.

مووینگ اوریج (moving average)

یکی از ابزارهایی که برای تشخیص حمایت و مقاومت داینامیک به کار میرود، مووینگ اوریج‌ها هستند.

هرچه بازه زمانی آن‌ بیشتر باشد، معتبرتر است.

moving average

در نمودار بالا اندیکاتور moving average با دوره زمانی ۳۴ نشان داده شده است.

واکنش‌های قیمتی به خوبی نشان می‌دهد که این ابزار می‌تواند، نقش سطوح حمایتی و مقاومتی را ایفا کند.

سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال

خطوط حمایت و مقاومت

سطوح حمایت/مقاومت

از مهم‌ترین مباحث تحلیل تکنیکال می‌توان به سطوح حمایت و مقاومت اشاره کرد. با توجه به اینکه سیستم معاملات در بازار سرمایه بر اساس عرضه و تقاضاست، فشار خریداران و فروشندگان باعث نوسانات قیمت می‌شود. هنگامی‌که فروشندگان بر بازار غالب باشند قیمت‌ها کاهش و هنگامی‌که خریداران غالب باشند، قیمت‌ها افزایش می‌یابد.

سطوح حمایت-مقاومت سطوحی هستند که در نزدیکی تراز آن‌ها تمایل به خرید (در نزدیک سطح حمایت ) و فروش (در نزدیکی سطح مقاومت) از سوی معامله‌گران دیده می‌شود.

در سطح حمایت، خریداران معتقدند که سهم موردنظرشان باارزش بوده و فروشندگان نیز میلی به فروش به قیمت پایین‌تر از این قیمت ندارند.

تبدیل سطح حمایت به مقاومت و برعکس

هر سطح حمایت(تقاضا)، می‌تواند سطح مقاومت(عرضه) نیز باشد. این اتفاق فقط بستگی به این دارد که قیمت از کدام جهت به آن برخورد کند. یک خط مقاومت در صورت شکسته شدن می‌تواند در ادامه به سطح حمایت تبدیل شود.

سطوح حمایت/مقاومت محدوده‌های تعادل فشار عرضه و تقاضا است که اعمال فشار بیشتر از سوی خریداران و یا فروشندگان می‌تواند باعث به هم خوردن این تعادل و شکست این سطوح شود.

در سطح مقاومت، از سمت فروشندگان عرضه شدیدی ایجاد می‌شود. چون به نظر آن‌ها سهم رشد خود را کرده و بهتر است هرچه سریع‌تر از آن خارج شوند. این باعث سنگین شدن مقدار عرضه و درنتیجه کاهش قیمت سهم می‌شود.

در سطح حمایت، فروشندگان متوجه می‌شوند که فروش در قیمت‌های کمتر به‌صرفه نیست و از ادامه عرضه خودداری می‌کنند.

خریداران نیز با این اعتقاد که سهم در محدوده‌ی قیمتی مناسبی برای ورود قرار دارد شروع به خرید کرده و این تقاضا باعث افزایش قیمت سهم می‌شود. (برای درک بهتر به ویدیوی شماره 5 و 11 مراجعه شود)

رفتارشناسی سطوح حمایت و مقاومت

یکی از انواع سطوح حمایت/مقاومت، سطوح ایجادشده در محدوده قیمتی اعداد رند است که نوعی از سطوح حمایت/مقاومت ایستا می‌باشند.

برای مثال اگر به‌صورت اتفاقی قیمت در محدوده قیمتی عددی رند دچار افت شود، به دلیل ماندگاری بیشتر آن قیمت در ذهن، به لحاظ روانشناسی، معامله‌گران خود را در دفعات بعدی آماده می‌کنند تا در صورت قرار گرفتن در شرایط مشابه، خاطرات تلخ زیان متحمل شده برایشان تکرار نشود.

برعکس در هنگام روند صعودی هنگام رسیدن به عددی خاص، معامله‌گران برای تکرار خاطرات خوب سودهای قبلی، اقدام به عرضه دارایی خود می‌کنند.

اعتبار سطوح حمایت و مقاومت

نوع دیگر سطوح حمایت/مقاومت با بررسی روند گذشته نمودار قابل‌دستیابی هستند. یعنی باید به قله‌ها و دره‌های قیمتی درگذشته نمودار قیمت توجه کرد. هر قله و دره به‌نوبه خود سطح حمایت/مقاومت است(این نوع نیز در دسته سطوح حمایت/مقاومت ایستا قرار می‌گیرند)،

اما سطح حمایت/مقاومتی معتبرتر است که حداقل از اتصال دو قله/دره تشکیل‌شده باشد. هرچقدر تعداد قله/دره‌ها بیشتر باشد، سطح حمایت/مقاومت معتبرتری خواهیم داشت.

بااتصال بیش از یک دره/قله نیز نوعی سطوح حمایت/مقاومت داینامیک حاصل می‌شوند که در ادامه در بخش روندها موردبررسی قرار می‌گیرند. (برای درک بهتر به ویدیوی شماره 6 و 7 مراجعه شود)

شکست سطح حمایت/مقاومت چه زمانی اتفاق می‌افتد؟

افزایش قدرت خریدار به دلیل اعتقاد به رشد قیمت سهم و یا ورود خریداران جدید باعث افزایش قیمت و شکست سطح مقاومت می‌شود.

بسیاری از مواقع شکست معتبر در یک سطح حمایت/مقاومت به شکل کندل ماروبوزو (کندل‌های با بدنه بلند) اتفاق می‌افتد. همچنین کندل بعد از ماروبوزو که “تأییدکننده” نامیده می‌شود نیز باید همرنگ ماروبوزو باشد.

در شکست یک سطح حمایت معمولاً قیمت به‌اندازه فاصله آخرین قله از نقطه شکست به نزول خودش ادامه خواهد داد. این قانون، قانون ریزش متقارن نام دارد.

شکست کاذب نیز زمانی اتفاق می‌افتد که سایه‌بالا یا پایین کندل از خط حمایت/مقاومت عبور کند . این اتفاق نه‌تنها باعث از بین رفتن سطح حمایت/ مقاومت نمی‌شود، بلکه در اکثر مواقع موجب بازگشت روند به‌صورت کوتاه و یا حتی بلندمدت می‌شود.

در اغلب مواقع، پس از شکست سطح حمایت/مقاومت، متوجه بازگشت قیمت (PULL BACK) به آن می‌شویم. بعدازاین تماس کوتاه با سطح ، سهم مجدداً به روند صعودی خود ادامه می‌دهد که به این تماس کوتاه، بوسه وداع (LAST KISS) می‌گویند. این اتفاق موجب تبدیل سطح مقاومت به سطح حمایت (و برعکس) می‌شود.

خطوط روند

برای تعیین وضعیت قیمت یک دارایی در بازار مالی باید ابتدا روند آن‌ را مشخص کرد. انواع روندها در تحلیل تکنیکال به شرح زیر هست:

• روند صعودی
• روند خنثی
• روند نزولی

در روند صعودی هر کف جدید (Higher Low) بالاتر از کف های قبلی و هر سقف جدید (Higher High) نیز بالاتر از سقف‌های قبل تشکیل می‌شوند. روند صعودی حداقل از چهار نقطه Low ، High، Higher Low و Higher High تشکیل می‌شود.

در روند نزولی هر کف جدید (Lower Low) پایین‌تر از کف های قبلی و هر سقف جدید (Lower High) نیز پایین‌تر از سقف‌های قبل تشکیل می‌شوند. روند صعودی حداقل از چهار نقطه Low ، High، Lower Low و Lower High تشکیل می‌شود.

در روند خنثی کف‌ها و سقف‌ها در یک محدوده می‌باشند که تشكيل نوعی از سطوح حمایت/مقاومت را داده و نمایانگر برابری نیروی عرضه و تقاضا هستند.

طول روند بر اساس تایم فریم بلندمدت، حمایت و مقاومت یعنی چه؟ میان‌مدت و کوتاه‌مدت تعیین می‌شود و معامله‌گران این بازه‌های زمانی با یکدیگر بسیار متفاوت‌اند.

روندهای میان‌مدت و بلندمدت برای معامله مناسب‌تر هستند; زیرا کف و سقف‌های معتبرتری را بررسی می‌کنند و امکان اشتباه کمتری دارند. یک‌روند بلندمدت از چند روند میان‌مدت و کوتاه‌مدت تشکیل می‌شود.

روندها تا زمانی معتبر هستند که توالی سقف و کف‌ها به‌صورت بیان‌شده باقی بمانند، برای مثال در روند صعودی با تشکیل سقف جدید پایین‌تر از سقف قبلی روند تضعیف‌شده و به دنبال تشکیل روند جدید خواهیم بود.

شكست خط روند

شكست خط روند صعودی، با عبور قيمت از خط روند و سپس شكست کف قيمتي قبلي اتفاق می‌افتد. در اين حالت نمودار كف و سقف‌های پایین‌تر تشكيل می‌دهد. و یا در صورت تشکیل کف جدید در محدوده‌ی کف قبلی انتظار تشکیل روند خنثی را خواهیم داشت. (برای درک بهتر به ویدیوی شماره 9 و 10 مراجعه شود)

شكست خط روند نزولي نیز با عبور قيمت از خط روند و سپس شكست سقف قيمتي قبلي اتفاق می‌افتد.در اين حالت نمودار كف و سقف‌های بالاتر تشكيل می‌دهد.

واکنش نمودار قیمت به سطوح حمایت/مقاومت وابسته به اعتبار اين سطوح است،

هرچه اعتبار اين سطح‌ها بيشتر باشد، احتمال عکس‌العمل نمودار قيمت نسبت به این سطوح و معکوس شدن روند بیشتر است.(برای درک بهتر به ویدیوی شماره 11 مراجعه شود)

اعتبار خطوط تکنیکال:

عوامل زیر در اعتبار خطوط تکنیکال مؤثرند:

زاویه‌ی سطوح؛ زواياي کم‌تر از ۴۵، درجه اعتبار اين خطوط را افزايش می‌دهد.

تایم فریم؛ رسم خطوط تکنیکال در تایم فریم بالاتر، اعتبار این خطوط را افزایش می‌دهد.

تعداد برخورد به خطوط؛ تعداد برخوردهای بیشتر به خطوط تکنیکال، اعتبار این خطوط را افزایش می‌دهد.

در برخی منابع ذکرشده است که تلاش‌های مکرر برای شکست یک سطح حمایت یا مقاومت باعث تضعیف آن سطح می‌شود. برای تائید باید به حجم معاملات توجه به خصوصی داشت تا از شدت تمایلات برای شکست آن سطح مطلع شویم.

طول خط؛ مدت‌زمان بالاتر و طول بیشتر خطوط تکنیکال، اعتبار این خطوط را افزایش می‌دهد.(برای درک بهتر به ویدیوی شماره 9 و 10 مراجعه شود)

روندهای پیشرفته

در تحلیل تکنیکال شاهد چهار نوع الگوی روند مثلثی هستیم:

مثلث متقارن

سقف و کف دائم به هم نزدیک می‌شود و حمایت به سمت بالا و مقاومت به سمت پایین میل می‌کند.

در این زمان وضعیت هشدار برای روند صعودی نمودار را دریافت می‌کنیم. ولی کماکان تا زمانی که سقف قبلی شکسته نشود همچنان در یک‌روند ساید قرار داریم.

مثلث می‌تواند از هر طرفی شکسته شود. اما معمولاً تمایل به تکرار روند قبلی خود دارد. در استفاده از الگوهای دیگر هم همین مسئله قابل به‌کارگیری است. یعنی، بهتر است منتظر بمانیم تا الگو کامل تشکیل تایید شود و بعد اقدام به معامله کنیم.

مثلث افزایشی :

کف‌ها در حال صعود اما سقف‌ها حالت خنثی و ساید دارند. سقف‌ها در این حالت تشکیل سطح مقاومت محکم می‌دهند. در این حالت احتمال صعودی شدن روند بیشتر است، چون جهت نوسانات بیشتر صعودی است.

مثلث کاهشی :

سقف‌ها در حال نزول اما کف‌ها حالت خنثی و ساید دارند. کف‌ها در این حالت تشکیل سطح حمایت محکم می‌دهند. در این حالت احتمال نزولی شدن روند بیشتر است، چون جهت نوسانات بیشتر نزولی است.

مثلث پهن شونده :

از دو طرف در حال باز شدن است; یعنی کفها در حال کاهش و سقف‌ها در حال افزایش است و تأییدیه هردو روند را می‌دهد. پس باید صبر کرد گه روند به یک سمت شکسته شود.

کانال

کانال قیمتی یکی از معتبرترین ابزار تحلیل در تکنیکال کلاسیک است. کانال قیمتی زمانی شکل می‌گیرند که قیمت بین حداقل دو خط موازی نوسان کند. این خطوط به سه حالت صعودی، نزولی و خنثی شکل می‌گیرند.

ترسیم کانال

بسته به صعودی یا نزولی بودن روند، در حالت صعودی حداقل دو پیووت در دره‌های روند انتخاب کرده و بااتصال این دو کف کانال را مشخص کرده،

سپس، برای تعیین سقف کانال، نقطه سوم را روی بالاترین قله‌ی موجود بین دره‌های انتخابی قرار می‌دهیم.

در حالت نزولی بودن روند نیز برعکس حالت قبل ابتدا به کمک حداقل دو قله سقف کانال و یک دره مابین کف کانال رسم می‌شود. یک کانال معتبر 90 الی 95 درصد نوسانات قیمت در آن بازه را شامل می‌شود.

خط میانی کانال نیز خطی است که قیمت به‌طور مکرر به آن واکنش داده، یک سطح حمایت/ مقاومت داینامیکی قوی و تأییدکننده درستی رسم کانال است.(برای درک بهتر به ویدیوی شماره 12 مراجعه شود)