فارکس حلال

حکم شرعی بورس در بازارهای ایران و توسط مشهورترین مراجع تقلید ارائه شده

فارکس حلال

انواع معاملات از نگاه تحویل دادن به مشتری بر چهار نوع است: اول: معامله‌ی نقدی به این صورت که کتابی را مثلا به ده هزار تومان می‌خرد و همان‌جا پول را می‌دهد و کتاب را تحویل می‌گیرد، این جایز است. دوم: معامله‌ای که در آن کالا و پول بعد از مدتی تحویل داده می‌شود: مثل اینکه ماشینی با فلان مشخصات …

برگرداندن کالا بعد از تحویل گرفتن

وقتی مشتری کالا را تحویل بگیرد و از آن استفاده کند، حق ندارد آن را به فروشنده برگرداند، مگر آن که کالا معیوب باشد. و برای فروشنده جایز نیست که شرط کند که جنس فروخته شده پس گرفته و تعویض نمی‌شود؛ زیرادر این شرط، مشتری از داشتن حق اختیار در کالا و جنس معیوب و معامله‌ای که فریب خورده (ضرر …

اقسام داشتن حق اختیار

داشتن حق اختیار بر چند نوع می‌باشد که مشهورترین آن‌ها به شرح ذیل است: ۱ – خیار مجلس: داشتن حق اختیار برای دو طرف معامله‌ی خرید و فروش، صلح، و اجاره و… که به هدف دست‌یابی به مالی صورت می‌گیرد، ثابت است و حق دو طرف معامله می‌باشد. و مدتِ داشتنِ اختیار، از زمان شروع معامله تا جدا شدن دو …

خیار(داشتن اختیار در معامله)

حکمت مشروعیت داشتن اختیار در معامله داشتن حق اختیار در معامله از محاسن اسلام است؛ زیرابسی اوقات افراد بدون دقت، فکر و تصمیم‌گیری درست در قیمت، معامله می‌کند، در نتیجه هردو طرف معامله یا یکی‌شان پشیمان می‌شوند. به همین دلیل اسلام به دو طرف معامله فرصتی داده است که حق اختیار نامیده می‌شود و دو طرف معامله چنین حقی دارند …

مفاسد قمار

قمار دو مفسده‌ی بزرگ در پی دارد: اول: مال مردم فارکس حلال را به ناحق می‌خورند به این صورت که یک نفر، یک‌‌باره به ناحق مال زیادی از دست می‌دهد و دیگری بدون زحمت مال زیادی به دست می‌آورد؛ زیرا شرط‌بندی و قمار است. دوم: بین دو طرف قمار کینه‌توزی و درگیری پدید می‌آید و موجب دوری از ذکر الله و واجبات …

بیع غرر و قمار

معامله غرر و قمار از معاملات خطرناک، تخریب کننده و حرامی است که سازمان‌های تجاری بزرگی را ورشکست نموده است و بدون تلاش و کار، موجب ثروتمند شدن افرادی و فقیر شدن کسان دیگر شده است، در نتیجه درگیری‌ها، دشمنی‌ها‌‌، کینه‌ها و… را درپی داشته و همه‌ی این‌ها معاملات شیطانی است که یهودیان و طرف‌داران‌شان را فریب داده است. الله …

معنای غرر

غرر این است که از شخص واقعیت باطنی کالا و… را پوشیده باشند، به این صورت که عیب در ظاهر مشخص نباشد، یا مجهول باشد یا خریدار از درک و دریافت عیب کالا ناتوان باشد یا برایش اصلا مقدور نباشد که عیب آن را پیدا کند.

خرید و فروش اعضای بدن انسان

۱- خرید و فروش عضوی از بدن انسان قبل از مرگ یا بعد از مرگش جایز نیست، اما اگر کسی در حالت اضطرار (مجبوریِ شَدید) به عضوی از بدن میتی نیاز پیدا کرد و جز با پرداخت هزینه برایش فراهم نشد، برای دفع ضرر جایز است. اما پول گرفتن در برابر فروش اعضای بدن حرام است. اگر فردی عضوی از …

بیع عَریّه

معامله‌ی خرمای چیده شده با خرمای روی نخل، به دلیل وجود ربا و فریب در این معامله، جایز نیست، به جز معامله عَریّه در حالت نیاز که جایز است، به این صورت که خرمای روی نخل را بچینند و با خرمای سال گذشته به شرط این‌که بیش‌تر از پنج وسق نباشد و در همان مجلس تحویل بگیرند و عوض کنند. …

حکم مزابنه

مزابنه این است که خرمای روی درخت را با خرمای چیده شده به صورت وزنی معامله کنند، این معامله نیز مثل محاقله جایز نیست. انس بن مالک رضی الله عنه روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم از معاملاتِ: محاقله (فروش گندم در خوشه) و مخاضره (فروش میوه نارس) و ملامسه (فروش با دست زدن به کالا) و …

محاقله (فروش گندم در خوشه)

محاقله این است که گندم را در خوشه با گندم معامله کنند، این معامله جایز نیست؛ زیرادو ایراد دارد؛ ۱- جهالت در وزن و کیفیت. ۲- ربا؛ زیرا در این معامله هرگز وزن دقیقی مشخص نیست.

وفای به عهد در معاملات حرام

واجب است که به عهد و پیمان در معاملات شرعی عمل کنند. اما در مورد معاملات حرام، فرقی نمی‌کند که ربوی، تجاری، عقد نکاح و… باشد، عقدها و معاملات حرامی که در اصل فاسد باشند یا با اسباب و علت‌هایی فاسد شوند، واجب است که فسخ گردند. ۱- الله تعالی می‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ أَوۡفُواْ بِٱلۡعُقُودِ﴾ [المائده: ۱]: «ای کسانی …

معامله قسطی

معامله قسطی یکی از صورت‌های معامله‌ی نسیه و جایز است. در معامله نسیه تمام هزینه کالا را در یک مدت مشخص مثلا شش ماه بعد پرداخت می‌کنند. اما در معامله قسطی هزینه را در قسط‌های متعدد پرداخت می‌کنند. مهم‌ترین احکام قسطی به شرح ذیل است: ۱- جایز است که بانک یا صندوق‌‌های سرمایه‌گذاری و قرض الحسنه، ماشین، زمین و…. بخرد …

خرید و فروش نسیه

معامله به صورت نسیه بر دو قسم است: اول: کالا را نقدا تحویل می‌گیرد و پول را بعد از مدتی پرداخت می‌کند. این معامله را نسیه یا قسطی می‌گویند. دوم: اول پول را پرداخت می‌کنند و بعد از مدتی کالا را تحویل می‌گیرند که به این بیع سلم می‌گویند. هر دو معامله‌ی فوق جایز است.

خرید و فروش یا اجاره‌‌ی زمین‌های منا، عرفات و مزدلفه

زمین‌های منا، عرفات و مزدلفه، مثل مساجد برای عموم مسلمین شعایر الهی هستند که خرید، فروش و اجاره آن‌ها جایز نیست. هرکس این کار را بکند، نافرمان، گناهکار و ظالم است و اجاره و درآمد حاصل از این راه حرام می‌‌باشد. اما اگر به نیازمندی بدهد گناهی بر فرد نیست. و حاکم مسلمان می‌تواند برای مصلحت مسلمین در این اماکن …

حقوق مؤلفان و مبتکران

هر مؤلف، مبتکر و مخترعی حقی در برابر کار، ابتکار و اختراع خود دارد که هیچ‌کس حق ندارد بدون اجازه‌ در تألیف، ابتکار و اختراعش دست‌برد بزند؛ زیرامال فرد مسلمان برای هیچ‌کس حلال نیست مگر با رضایتش و این حق فرد است که در طول زندگی‌اش مال خودش می‌باشد و بعد از مرگ فرد، به ورثه‌اش می‌رسد، البته باید تألیف، …

خرید و فروش چیزهای مضر

خرید و فروش آب‌میوه‌‌هایی که از آن‌ها شراب درست می‌کنند، جایز نیست و فروش اسلحه در هنگام فتنه، معامله حیوان زنده با مرده و فروختن غذاهای تاریخ‌گذشته و فاسد و نیز خرید و فروش انواع شراب (چیزهای نشه‌آور)، مواد مخدر و دیگر محرمات به دلیل فساد و ضرری که در پی دارد، جایز نیست.

بیمه‌های تجاری

بیمه تجاری، قراردادی است که هر سال مردم مبلغ تعیین شده‌ای را به شرکت‌های بیمه پرداخت می‌کنند تا در هنگام وقوع خطر یا خسارت و…. شرکت بیمه خسارت احتمالی وارد بر فرد را پرداخت ‌نماید. این بیمه‌ها به دلیل فریب، جهالت و…. حرام هستند و از انواع قمار و به ناحق مال مردم را خوردن به شمار می‌رود…. فرقی ندارد …

فروختن مجله‌ها و روزنامه‌های گمراه کننده و مبتذل

خرید و فروش تمام مجله‌ها و روزنامه‌هایی که عقاید باطل و انحرافی را پخش می‌کنند. مانند: مبارزه و مخالفت با دین اسلام و دین‌داران. مجله‌ها و روزنامه‌هایی که عکس‌ها و مطالب مبتذل پخش می‌کنند که منجر به بی‌حیایی‌ها و گناهان و فحشا می‌گردد و نیز نوارهای ویدیویی، کاست‌ها، سی‌دی‌ها و … که ترانه و موسیقی با صدا و تصویر زنان …

حکم افزودن یا کم کردن در کالا

۱- اگر فردی منزلی را بفروشد، زمینِ طبقه بالا و طبقه‌ی پایین آن را دربرمی‌گیرد. اما اگر زمینی را بفروشد، همه چیز آن زمین را فروخته است، به شرط این‌که چیزی از آن استثنا نکرده باشند. ۲- اگر فردی زمینی را به متراژ صد متر فروخت، اما بعدا مشخص شد که کم‌تر یا بیش‌تر است، معامله درست می‌باشد و اگر …

فروختن آب، علف و آتش

برای مسلمانان فروختن چیزهای مصرفی کم ارزش مانند آبِ خوردن، علف کم برای مصرف حیوان، و آتش (یا کبریت) همسایه برای روشن نمودن آتش دیگ و .. جایز نیست. و کسی حق ندارد آب باران و آب چشمه‌ها را تصرف کند و بفروشد، مگر اینکه از این آب‌ها در مشک یا ظرفی یا حوض و برکه‌ای ذخیره نماید و…. در …

برخی از معاملات ناجایز (بیوع ممنوعه)

در اسلام هر چیزی که خیر، برکت و منفعت داشته باشد، مباح است. و برخی از انواع معاملات و کارها را نیز به دلیل اینکه در آن‌ها جهالت، فریب، ضرر برای بازاری‌ها دارد موجب کینه‌توزی می‌شود یا در آن‌ها خیانت و دروغ وجود دارد یا برای بدن، عقل و…. ضرر دارد که موجب دشمنی، جدال، درگیری و انواع ضررها می‌شود، …

فروش چیزهای شراکتی

اگر فردی زمین یا کالایی را که با کسی دیگر شریک بود، فروخت، معامله‌اش در سهمیه‌ی خودش درست است و اگر شریکش اجازه‌ی فروش سهم خود را بدهد، فروش تمام آن کالا درست است و اگر وضعیت نامشخص باشد، مشتری اختیار دارد که بخرد یا فسخ کند.

قراردادهای نگهبانی و تعمیراتی

قرارداد حفاظت و نگهبانی به این صورت است که مؤسسه، شرکت یا فردی با طرف مقابل قرارداد می‌بندد که از ماشین‌آلات یا ابزارآلات پروژه‌ی ساختمانی یا جاده‌سازی یا…. نگهبانی دهد یا در صورت نیاز تعمیر کند، به صورت دوره‌ای یا مقطعی در مدت مشخص با هزینه‌ی مشخص قرارداد می‌بندند. این نوع قراردادها جایز است؛ فرقی نمی‌کند که صرفا برای نگهبانی …

شرکت در معاملات مناقصه‌‌ای

مناقصه بر عکس مزایده است، در مزایده کالا به صورت رقابتی با قیمت بیش‌تر به فروش می‌رسد. اما در مناقصه هرکس کار یا پروژه‌اى را به کمترین قیمت انجام دهد یا کالایی به کمترین قیمت وارد کند، به او واگذار می‌‌شود. به این ترتیب مناقصه به این صورت است که مناقصه‌گذارنده -فرقی نمی‌کند که فرد، شرکت یا حکومت باشد- هزینه …

برخی از معاملات مباح

۱- بیع تولیه: این است که فروشنده می‌‌گوید این کالا را با قیمتی که خریدم در اختیار تو قرار می‌‌دهم. ۲- بیع مرابحه (فروش با سود): این است که فروشنده کالا را معرفی و قیمتش را تعیین می‌کند و سپس می‌‌گوید این کالا را با سود مثلا پنج هزار تومان می‌‌فروشم. ۳- بیع مواضعه (فروش با ضرر): این است که …

کار کردن مسلمان در نزد کافر

برای فرد مسلمان جایز است که با سه شرط نزد کافری کار کند: اول: خود کار حلال باشد. مانند بنایی، کشاورزی، رانندگی و…. که با کرامت فرد مسلمان منافات نداشته باشد. دوم: کاری نباشد که ضررش به مسلمانان برسد. مانند: خیانت یا تجسس و…. سوم: در کاری که می‌کند ذلت و خواری برای فرد مسلمان نباشد مانند آماده و تقدیم …

کار در مشاغل حرام

کار کردن، مشروع و عبادت الله تعالی به شمار می‌‌رود و فرد مؤمن با ایمانش پاک است، بنابراین شایسته مؤمن نیست که در اماکن، شرکت‌‌ها و شغل‌‌هایی کار کند که پلید و حرام هستند. مانند: کار در بانک‌‌های ربوی یا شرکت‌‌هایی که حرام هستند و اماکن موسیقی، رقص، عکاسی، کارخانه‌‌ی تولید شراب، نوشیدن و خرید و فروش شراب، روسپی خانه‌‌ها‌‌، …

خرید و فروش با کفار

۱-‌‌ معامله زراعی، صنعتی، تجاری، ساخت و ساز و…. با کفار جایز است، به شرط این‌که با امور شرعی منافات نداشته باشد. منظور این است که معامله، ربوی یا خیانت و فریب و یا حرام نباشد. ۲- در چیزهایی که از نظر شرعی مباح است، خرید و فروش با هر فرد مسلمان و کافر جایز است. عبدالرحمن بن ابوبکر رضی …

شرط جزائی(حقوقی)

شرط جزائی که بین مردم در معاملات رایج است، شرطی صحیح و معتبر است که باید به آن عمل کنند. این شرط برای اتمام عقد بیع در وقتش جایز است و با این شرط از حرج و مرج و بازیچه قرار دادن حقوق بندگان پیشگیری می‌‌شود. البته اگر عذر شرعی وجود داشته باشد، وجوب این شرط ساقط می‌‌گردد. اما اگر …

فسخ معامله

إقاله به فسخ معامله می‌‌گویند که هریک از فروشنده و مشتری می‌‌تواند پشیمان شود و از فروش یا خرید کالا رجوع کند. فسخ معامله رسمی است که هریک از فروشنده و خریدار می‌‌تواند پشیمان شود و در حق فسخ کننده سنت، و در حق قبول کننده‌‌ی فسخ مباح است. هرگاه یکی از دو طرف معامله پشیمان شد یا نیازی که …

خیانت و فریب در معامله

منظور از فریب در معامله این است که عیب کالا را بپوشاند و به مشتری دروغ بگوید. فریب در همه چیز و با هرکس که می‌خواهد باشد و در تمام انواع معاملات حرام است. آری، فریب و دروغ در تمام معاملات و حتی تمام امور اعم از کارهای دستی، صنعتی، عقود، خرید و فروش‌‌ها و .. حرام است؛ زیرادر این …

بیع عُربون

منظور از بیع عُربون این است که خریدار چیزی را بخرد و قسمتی از قیمت آن را به فروشنده بدهد که اگر معامله تمام شد و تنفیذ گردید، آن مبلغ از هزینه کل آن محسوب گردد اما اگر معامله صورت نگرفت، فروشنده آن مبلغ را که گرفته است برای خودش نگه دارد، این معامله اگر مقید به قید منتظر ماندن …

خرید نسیه‌‌ی کالا و فروش آن به نقد

تورق[۱] این است که فردی کالایی نسیه بخرد و به فردی دیگر به نقد با قیمت کم‌تر از آنچه خریده بفروشد. وقتی فردی نیاز به پول نقد داشته باشد و کسی هم نباشد که به او قرض بدهد، برایش جایز است که کالایی نسیه بخرد و آن را به فرد دیگری بفروشد تا از پول نقد آن استفاده نماید. [۱]. …

احتکار

احتکار این است که کالای مورد نیاز مردم را بخرند و ذخیره کنند تا در بازار کم‌‌یاب شود و قیمت را بالا ببرند. احتکار حرام است؛ زیرادر احتکار حرص، طمع و سخت‌‌گیری بر مردم است و هرکس احتکار کند گناهکار می‌‌شود. معمر بن عبدالله رضی الله عنه از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت می‌کند که فرمود: «کسی جز …

تعیین میزان سود تاجران

اصل بر این است که میزان سود تاجران محدودیت خاصی ندارد؛ زیراسود در تجارت، تابع تقاضا و عرضه‌‌، فراوانی و کمی کالا در بازار می‌‌باشد، البته شایسته است که تاجر در خرید و فروش، گذشت داشته باشد، احتکار نکند و قیمت کالاهای پر مصرف و مورد نیاز مردم را گران ننماید. هرگاه مصلحت عموم مردم ایجاب کند، وظیفه‌‌ی حاکم مسلمان …

حکم قیمت‌گذاری

منظور از قیمت‌گذاری این است که حکومت برای کالاها قیمت مشخصی تعیین ‌‌کند تا به مالک ظلم نشود و حق مشتری نیز ضایع نگردد. قیمت‌گذاری دو حالت دارد: اول: اگر در قیمت‌گذاری به مردم ستم شود یا به ناحق آن‌ها را به چیزی که راضی نیستند، مجبور کنند یا مردم را از چیزی که الله مباح قرار داده باز دارند، …

خطر کثرت قسم خوردن در خرید و فروش

صداقت و راستگویی در معامله موجب برکت، و دروغ در معامله سبب نابودی برکت آن می‌شود و قسم خوردن زیاد، گرچه ممکن است موجب فروش کالا شود اما خیر و برکت آن را نابود خواهد کرد و رسول الله صلی الله علیه وسلم از آن منع کرده است. رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: (از زیاد سوگند خوردن در …

اموال مشتبه را کجا باید مصرف کنند؟

شایسته است که اموال مشتبه را در دورترین حد از منفعت بدنی مصرف کنند. به این ترتیب که آنچه مصرف شکم می‌‌شود، نزدیک‌‌ترین مخارج بدنی است و سپس آنچه برای استفاده ظاهری مثل لباس مصرف می‌‌کنند و بعد از این مخارجی است که برای سواری مثل اسب، ماشین و مانند این‌ها استفاده می‌‌شود. سپس مخارج آذوقه حیوانات و سوخت مصرفی …

شرط در معامله

هر معامله‌‌ای که مشروط به شرطی باشد که حرامی را حلال نگرداند یا حلالی را حرام نگرداند، درست است. مثل اینکه فروشنده شرط کند که پس از فروشِ منزل، یک ماه در آن سکونت کند. یا مشتری شرط کند که چوبی را که خریداری کرده است، فروشنده، آن را تا منزل برساند یا چوب را برای سوزاندن تکه تکه و …

انواع مردم در خرید و فروش

مردم در معاملات بر سه دسته هستند: برخی از مردم با عدالت، خرید و فروش می‌‌کنند … برخی با ظلم و ستم، داد و ستد دارند… برخی هم هستند که با احسان داد و ستد می‌‌کنند. کسی‌که با عدالت خرید و فروش می‌‌کند، کالا را می‌‌فروشد و پول آن را به عدالت می‌‌گیرد، نه ظلم می‌کند و نه اجازه می‌دهد …

روش تحویل گرفتن کالا

کالا را به دو صورت تحویل می‌‌گیرند: ۱- حسی: فارکس حلال منظور از تحویل گرفتن حسی این است که کالا یا مال مورد معامله را از فروشنده تحویل می‌‌گیرد. اگر از چیزهای باشد که با کیل خرید و فروش می‌‌شود یا وزن می‌‌کنند یا نقل می‌‌کنند و به اختیار خریدار قرار می‌‌دهند، پس از کیل، وزن و انتقال تا در اختیار مشتری …

فضیلت گذشت در خرید و فروش

شایسته است که فرد مسلمان در معاملات خود آسان‌گیر و با گذشت باشد تا رحمت الهی شامل حال او گردد. جابر بن عبدالله رضی الله عنهما روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: (الله به آن مردی رحم کند که وقتی می‌فروشد یا می‌خرد یا قرض خود را پرداخت می‌کند، با گذشت و آسان گیر است).[۱] [۱]. …

معامله با چه چیز منعقد می‌‌شود؟

معامله با یکی از دو حالت ذیل منعقد می‌‌شود: اول: زبانی؛ به این صورت که فروشنده بگوید: این کالا را به تو فروختم یا این کالا در ملکیت و اختیار شماست و…. و مشتری بگوید: خریدم یا قبول کردم یا هر اصطلاح رایج دیگر…. دوم: عملی: به این صورت که پول را تحویل دهد و کالا را بگیرد. مثل اینکه …

شرایط صحت خرید و فروش

شرایط صحت خرید و فروش هفت تا است: اول: رضایت فروشنده و مشتری؛ به جز در مواردی که (بر حسب نیاز و مصلحت) فردی را مجبور کنند. دوم: هردو طرف معامله شرایط خرید و فروش را داشته باشند، به این صورت که هردو آزاد، مکلف و در تصرف و مالکیت عاقل باشند. سوم: کالای مورد معامله، از چیزهای مباح مطلق …

حکم بازار فارکس

بازار فارکس بازاری است که در آن ارزهای مختلف (ریال ،دلار، یورو، پوند،ین، دینار و…. ) معامله می‌شوند. در این بازار یک ارز را توسط ارز دیگری معامله می‌کنند و کسی که قصد معامله دارد، اگر احساس کند که ارزش ارزی در حال افزایش است، آن ارز را خریداری می‌کند و هنگامی که ارزش آن افزایش یافت به فروش آن می‌پردازد، و یا ارز گران را فروخته و پس از ارزان شدن، مجدداً خریداری می‌کند و از این راه سود می‌برد. چنین معامله‌ای از قدیم الایام در بین مردم مرسوم بوده که افراد صاحب سرمایه، یا خود به چنین معامله‌ای اقدام می‌کردند و یا شخص دیگری را به عنوان وکیل یا عامل خود قرار می‌دادند و از او می‌خواستند در مقابل حق‌العمل معین (اجرت) یا مجاناً، چنین معامله‌ای را برای آنان انجام دهند و سود و زیان از آنِ صاحب سرمایه است.

چنین معامله‌ای از نظر شرعی هیچ اشکالی ندارد؛ زیرا تمام شرایط معامله را دارد و در ضمن آن هم، هیچ شرطی که مخالف شرع باشد نشده است؛ بنابراین شرعاً جایز است.

اما آن چه امروزه به عنوان «بازار فارکس» در اینترنت مطرح است، دارای اشکالاتی است که موجب حرمت و عدم جواز این نوع معاملات شده است. بعضی از این اشکالات عبارتند از:

1. بسیاری از کسانی که خود را در محیط اینترنت، به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می‌کنند و پایگاه یا وبلاگی به این نام برای خود ایجاد کرده‌اند، دارای هویت مشخصی نیستند و هدف آنها از این کار صرفاً کلاه‌برداری است و با این شیوه به تطمیع مردم پرداخته و سرمایه آنان را غارت کرده و چون محل معلومی ندارند، مال‌باخته هیچ راهی برای استیفاء حق خود نخواهد داشت و همه سرمایه خود را از دست خواهد داد.

2. بخش دیگری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می‌کنند، اگر چه دارای هویت مشخصی هم باشند و در پایگاه اینترنتی، معاملات سفارش شده توسط صاحب سرمایه را روز به روز در صفحه مخصوص او نمایش می‌دهند و او نیز به گمان این که این گزارش واقعی است به آنان اطمینان می‌کند، اما در حقیقت این یک نمایش صوری بیش نبوده و واقعیت ندارد؛ زیرا آنان اموال سرمایه‌گذار را جای دیگری؛ مثل قاچاق و… سرمایه گذاری کرده‌اند. این قسم از معاملات فارکس قطعا شرعی نیست؛ زیرا جدای از اشکالات دیگر، به شرط سرمایه‌گذار که صاحب مال است و شرط کرده که سرمایه‌اش در خرید و فروش ارز به کار گرفته شود، عمل نشده است.

3. بخش دیگری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می‌کنند، اگر چه دارای هویت مشخصی هم باشند و حقیقتاً هم معامله ارز انجام می‌دهند، اما در ضمن قرار‌داد خود با صاحبان سرمایه، شرط‌هایی مطرح می‌کنند که آن شرط‌ها خلاف شرع است (مثل این که شرط می‌کنند در زمان‌هایی که معامله‌ای در کار نیست، این سرمایه را به صورت ربوی به بانک یا مؤسسه‌ای قرض داده و سود دریافت کنند) و موجب بطلان قرار داد می‌شود؛ زیرا در ضمن آن، شرط حرام شده است؛ بنابراین کار کردن با چنین بازاری نیز حرام است.

حاصل آن که معاملات فارکسی که امروزه از طریق اینترنت انجام می‌گیرد، اگر تمام شرایط معامله در آن رعایت شود؛ یعنی هم هویت کارگزار احراز شود و هم اطمینان حاصل شود که کارگزار مطابق خواست صاحب سرمایه، معاملات را مترتب می‌کند و از جهت قوانین کشوری نیز مقررات ورود و خروج سرمایه رعایت شود و قراردادهای جانبی نیز مشروع باشد، شرعاً جایز است.[1]

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال نیز، چنین است:

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

مبادله ارزى با ارز دیگر که هم‌جنس هم نیستند، چنان‌چه منع قانونى در میان نباشد اشکال ندارد و سود حاصله نیز حلال است، ولى اعتبار دادن کارگزاران به سرمایه معامله‌گر اگر به عنوان قرض دادن به معامله‌گر باشد که قهراً همراه با دریافت سود است، در این صورت چنین معامله‌اى از طرف کارگزار براى معامله‌گر صورت شرعى ندارد.

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

حضرت آیت الله اجازه ورود در چنین معاملاتى را نمی‌دهند.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

از آن‌جایی که معامله در بازار مذکور صوری است و لذا معاملات واقعه در آن صحیح نمی‌باشد.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

با توجّه به این‌که فارکس، شرایط شرعیّه معاملات را ندارد جایز نیست.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):

بازار فارکس و معاملات آن صورت شرعی ندارد.[2]

[1]. گفتکوی تلفنی با حجةالاسلام دکتر سید عباس موسویان؛ کارشناس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، توسط سایت اسلام‌کوئست.

[2]. استفتاء از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط
سایت اسلام‌کوئست، «حکم شرعی خرید و فروش در بازار فارکس».

فرم ثبت پیشنهادات و انتقادات

شما می توانید پیشنهادات و انتقادات خود را درباره این مدخل با ما درمیان بگذارید

نظر مراجع تقلید درباره ی حکم شرعی بورس و فارکس چیست؟

حکم شرعی بورس در بازارهای ایران و توسط مشهورترین مراجع تقلید ارائه شده

برای گفتن از حکم شرعی بورس و فارکس و نظر مراجع مختلف در مورد این بازار بهتر است اول با خود بازار بورس و فارکس آشنا شوید تا بتوانید آنرا بهتر درک کنید. این چنین معامله ای از قدیم الایام در بین مردم رایج بوده که افراد صاحب سرمایه یا خود به چنین معامله ای اقدام می کردند و یا شخص دیگری را بعنوان وکیل یا عامل خود قرار می دادند و از وی می خواستند در مقابل حق العمل معین (اجرت) یا مجانی چنین معامله ای را برای آنان انجام دهند و سود و زیان از آن صاحب سرمایه است.

بازار فارکس چیست؟

بازار فارکس را بازار جدید سرمایه داری و بازار بورس را بازار کلاسیک سرمایه داری می نامند. بدین ترتیب عملا بازار فارکس بازاری برای خرید و فروش است که طبق ارز بنیان گزاری شده است. بازار تبادل ارزهای خارجی که به اختصار Forex یا FX نامیده می شود، برخلاف بورس هیچ بازار فیزیکی متمرکزی ندارد، ولی مراکز عمده معاملات ارزی در جهان انگلستان، آمریکا و ژاپن می باشند. بازار فارکس را میتوان بزرگ ترین بازار مالی دنیا دانست که تمام مردم دنیا حق حضور در آنرا دارند و هیچ محدودیت و قانون محدود کننده خاصی بر آن اعمال نمی شود. این فارکس حلال بازار به شکل پایه ای بر اساس خرید و فروش ارز ساخته شده است و نسبت ارزها به یکدیگر، این بازار را شکل داده است.

بازار فارکس بازاری است که در آن ارزهای گوناگون (ریال، دلار، یورو، پوند، ین، دینار و. ) معامله می شوند. در این بازار یک ارز را توسط ارز دیگری معامله می کنند و کسی که قصد معامله دارد چنانچه حس کند که ارزش ارزی در حال افزایش است آن ارز را خریداری می کند و هنگامیکه ارزش آن بالا رفت به فروش آن می پردازد و یا ارز گران را فروخته و بعد از ارزان شدن دوباره خریداری می کند و از این راه سود می برد.

حکم شرعی فارکس

حکم شرعی فارکس را طبق شرایط زیر مورد سنجش قرار دهیم:

- مهمترین موردی که برطبق حکم شرعی فارکس از سمت اسلام مورد اهمیت قرار دارد این است که در این معامله، عدالت از طرفین رعایت شده باشد یعنی جنس یا خدمتی به اندازه واقعی آن به فروش رسد و به اندازه حقیقی آن هزینه دریافت شود. هر طرفی که این اندازه را رعایت نکند و در پی سود بیشتر اقدام به تغییر این قانون کند معامله از نظر اسلامی باطل است و باید خسارتی پرداخت شود.

- در اسلام، ربا حرام است یعنی بهره کشیدن روی پولی که قرض داده می شود. در اینجا اسلام مخالفت خود را با کالا قرار گرفتن پول اعلام می کند و همین موضوع سبب می شود اندکی در مورد حکم شرعی فارکس محتاط عمل کنیم و در مورد آن تردید نماییم.

- از دیگر موارد مهم در حکم شرعی فارکس این است که اسلام بعضی از اجناس را مخصوصا در قسمت خوراکی ها، حرام اعلام کرده است. از این جهت خرید و فروش این اجناس بطور کلی ممنوع و حرام است. اجناسی مثل مشروبات الکلی، گوشت های حرام و . از نظر اسلام حرام بوده و هیچ توجیهی برای تجارت آن وجود ندارد.

- مورد مهم دیگر در احکام شرعی فارکس این است که جنس یا خدمت خرید و فروخته شده، باید ضرر جانی و مالی برای شخص ثالث و حتی خود شخص نداشته باشد.

استفاده از مرجع تقلید در حکم شرعی بورس بسیار لازم و ضروری است

- نکته مهمی که مراجع تقلید و بطور کلی اسلام، درباره حکم شرعی فارکس ذکر می کند این است که این سرمایه گذاری به شکل آنلاین است و این ارتباط مجازی میتواند زمینه های حرام فراوانی را بوجود بیاورد. از طرفی دیگر بعضی از این کارگزاری ها به شکل قمار و شانس به این بازار وارد شده اند و این دید را به مشتریان خودشان القا می کنند. از آنجایی که قمار در اسلام حرام است، از این جهت میتوان گفت که اینگونه دید در بازار فارکس هم حرام است. بدین ترتیب بطور کلی میتوان گفت که حکم شرعی فارکس بستگی به نوع کاربری آن دارد. در ادامه نظر مراجع تقلید را درباره ی حکم شرعی فارکس به شرح زیر است:

۱- حضرت آیت الله العظمی خامنه ای:

مبادله ارزى با ارز دیگر که همجنس هم نیستند اگر منع قانونى در میان نباشد اشکال ندارد و سود حاصله هم حلال است ولى اعتبار دادن کارگزاران به سرمایه معامله گر اگر بعنوان قرض دادن به معامله گر باشد که قهراً همراه با دریافت سود است، در اینصورت بر طبق حکم شرعی فارکس، چنین معامله اى از سوی کارگزار براى معامله‌گر صورت شرعى ندارد.

۲- آیت الله صافی گلپایگانی:

براساس حکم شرعی فارکس، از آنجایی که معامله در بازار مذکور صوری است، بنابراین معاملات واقعه در آن صحیح نمی باشد.

۳- آیت الله نوری همدانی:

حکم شرعی فارکس از نظر آیت الله نوری همدانی اینست که بازار فارکس و معاملات آن صورت شرعی ندارد.

۴- آیت الله سیستانی:

حضرت آیت الله سیستانی اجازه ورود در معاملات بازار فارکس را نمی دهند.

۵- آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

با توجّه به اینکه فارکس شرایط شرعیّه معاملات را ندارد جایز نیست.

حکم شرعی بورس چیست؟

بورس را می توانیم یک بازار در نظر بگیریم. همان طور که در بازار، انواع کالا در قبال پول معامله میشوند، در بازار بورس نیز دارایی های مختلفی معامله می شوند. با این تفاوت که می توانیم بورس را یک بازار رسمی و دائمی بنامیم. رسمی، از این جهت که قانونی است و قوانین مخصوص به خودش را دارد و دائمی، از این رو که محدود به زمان خاصی نیست و بطور دائم فعال است. بعلاوه این که با گسترش فناوری ارتباطات و اینترنت، محدودیت خرید و فروش برداشته شده و سرمایه گذاران میتوانند از طریق اینترنت و بدون مراجعه حضوری معامله کنند. حکم شرعی بورس در محضر خیلی از مراجع تقلید ذکر شده است. استفاده از مرجع تقلید در این باره بسیار لازم و ضروری است. ازاین جهت که شما مسلمان هستید و نیاز است که اصل تقلید را انجام دهید. حکم شرعی بورس از منظر مراجع تقلید عبارتست از:

>> آیت الله خامنه ای:

حکم شرعی بورس از نظر آیت الله خامنه ای اینست که بورس یک بازاری است که در آن همه چیز به فروش می رسد. بدین ترتیب ذات بورس بدون اشکال است. البته مهم این است که معاملات در بورس غیرمشروع و خلاف قانون نباشد. اگر تمام این شروط رعایت شده باشد؛ بورس و خرید و فروش در بورس بدون اشکال است.

>> آیت الله سیستانی:

معامله بورس هم مثل هر معامله دیگری خمس دارد. آیت الله سیستانی در مورد حکم شرعی بورس میگوید سرسال بر سودی که کرده اید؛ دادن خمس آن واجب است. طبیعی است که مقدار قرض جزء سود به حساب نمی آید.

>> آیت الله صافی گلپایگانی:

بطور کلی نظر آیت الله صافی گلپایگانی درمورد حکم شرعی بورس این است که اگر معاملات بورسی با اجتماع جمیع شرایط صحت و لزوم باشد فی نفسه مانعی ندارد.

حکم شرعی فارکس بستگی به نوع کاربری آن دارد

>> آیت الله نوری همدانی:

نظر آیت الله نوری همدانی درخصوص حکم شرعی بورس این چنین است که خرید و فروش سهام بلامانع است، مگر آنکه معامله صورتهای دیگری داشته باشد.

>> آیت الله وحید خراسانی:

خرید و فروش سهام شركتهاى سهامى، در صورتى كه در آن شركتها معاملات حرام ـ مثل معاملات ربوى ـ انجام نشود، جایز است و خرید و فروش سهام شركتهایى كه معاملات حرام انجام مى دهند در صورتى كه سود حاصل از حرام، جزء سرمایه شركت باشد، جایز نیست، در غیر اینصورت خرید و فروش خودِ سهام جایز است، ولى باید از درآمدهاى حرامِ آن خودداری شود.

>> آیت الله مکارم شیرازی:

حکم شرعی بورس از منظر آیت الله مکارم شیرازى اینگونه است که درآمد و کسبی که از طریق خرید و فروش اوراق بهادار در بورس بدست می آید، قمار محسوب نمی شود. حتی اگر امکان کم یا زیاد شدن شاخص بورس وجود داشته باشد. او معتقد است که نمی توان حکم شرعی بورس را همانند قمار حرام دانست. به دلیل آن که در قمار خوردن مال به باطل صورت می گیرد؛ یعنی بدون مجوز و عقود شرعی است. در حالیکه در بورس در‌صورتی‌که به عقود شرعی و اسلامی عمل شود، خرید و فروش بی اشکال است.

نمی توان حکم شرعی بورس را همانند قمار حرام دانست

حکم شرعی ارز دیجیتال چیست؟

با توجه به ناشناخته بودن ارزهای دیجیتال یکی از پرسش هایی که همواره ذهن معامله گران را به خود مشغول کرده است “حکم شرعی ارز دیجیتال چیست؟” می باشد. برای آشنایی با این موضوع باید ابتدا به شناسایی ریشه های ارز دیجیتال بپردازیم که البته در دوره آموزش ارز دیجیتال در مشهد و دوره آموزش آنلاین ارز دیجیتال پارسیان بورس بصورت کامل به این موارد پرداخته شده است. ارزهای دیجیتال مانند اتریوم و بیت کوین که با عنوان پول های غیرمتمرکز شناخته می شوند. غیر متمرکز به این معنی است که برای تولید این پول ها مرکزی وجود ندارد. اولین پول دیجیتال بیت کوین است که به عنوان یک پول دیجیتال کامل با سیستم پرداخت جدید شناخته شده است. بیت کوین اولین شبکه پرداخت غیر متمرکز نقطه به نقطه است که به وسیله ی کاربرانش بدون نیاز به هیچ نوع واسطه ای شکل گرفته است. ریشه های رمز ارزها بازمی گردد به تاسیس شرکت دیجی کش در سال 1990 توسط دیوید چاوم که دیجی کش را با کمک علم رمزنگاری به وجود آورد و برای بانک ها یک بستر را ایجاد کرد که به کمک آن قابلیت انتقال ارزش به شکل دیجیتال و الکترونیکی را فراهم می آورد.

بررسی حکم شرعی ارز دیجیتال

حکم شرعی ارز دیجیتال

حکم شرعی ارز دیجیتال مانند بیت کوین براساس اصول چهارگانه‌ی معاملات مورد بررسی قرار می‌گیرد. براساس این اصول وجود یا عدم وجود ضرر غرر اکل مال به باطل ربا است که در ارتباط با رمز ارزهای دیجیتال حکم غرر است که آیت اله لنکرانی به آن اشاره کرده است. در این مبحث مسئله‌ی مال به باطل مورد پژوهش و بررسی قرار می‌گیرد.

یکی از مهم ترین اشکالاتی که برای رمز ارزها مطرح می‌شود این اشکال را معمولاً پیروان اهل سنت مطرح می‌کنند این اشکال به بحث قمار در استخراج مربوط می‌شود. به این دلیل که استخراج کنندگان در هر لحظه نمی‌دانند که در مقابل منابع مصرفی جایزه‌ی بلاک را دریافت خواهند کرد یا خیر این موضوع به عنوان یک مساله و به شکل یک احتمال باقی مانده است.

قاعده‌ی بدون ضرر و بدون ضرار در اسلام از فقه فردی به صورت اولی به فقه حکومتی وارد می‌شود که بیانگر این موضوع است که در طرف یا طرفین در هیچ معامله‌ای نباید از سمت معامله متضرر شوند که این امر قابلیت تعمیم به سطح حکومتی و اقتصاد را نیز دارد. با این تفاسیر قیمت یک ارز دیجیتال مانند بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال بهتر از هر کالای دیگری در سطح جهانی به وسیله‌ی عرضه و تقاضا کنترل و تعیین می‌شوند. بنابراین در سطح فردی ضرری متوجه فرد نمی‌باشد به این دلیل که افراد از قیمت آگاه هستند. در غیر این صورت شرط غرر در معامله برقرار خواهد بود.

ضررهای عمومی از حضور ارزهای دیجیتال برای جامعه قابل اثبات نیستند. همان طور که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد، ارزهای دیجیتال از ویژگی های خاصی برخوردار هستند که از نظر اسلام مورد قبول است. اما ارزهای فعلی که در دنیا وجود دارند فعلاً فاقد این ویژگی ها هستند. یکی دیگر از عواملی که برای ابطال معامله با بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال و حرام بودن آن مطرح می‌شود این است که ادعا می‌شود با انجام این معاملات با دشمنان مسلمانان و امثال آن که می‌تواند به عنوان قاعده‌ی نفی فی سبیل برای ارائه کردن حکم شرعی له یا علیه ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود.

در ادامه‌ی قاعده‌ی نفی سبیل که بر مسدود کردن و امکان تسلط دیگران بر جامعه‌ی مسلمین نظارت دارد که به وسیله‌ی ارزهای دیجیتال است می‌پردازد. یکی از قدرتمند ترین جواب ها به این شبهات قاعده‌ی شرعی «البینه علی المدعی» می‌باشد که به عبارت دیگر می‌توانیم بگوییم که مدعیان فارکس حلال این شبهات در مورد حکم شرعی ارزهای دیجیتال تا زمانی که علت واضح و دقیقی برای اثبات این مدعا نداشته باشند، نمی‌توانند به این شبهات استناد کرده و حکمی را در جهت رد رمز ارزهای دیجیتال صادر کنند.

با توجه به اینکه ساختار غیر متمرکز و توزیع شده بیشتر شبکه های بلاکچین از قابلیت رصد و مشاهده برخوردار هستند. با توجه به این موارد این است مالکیت در بلاکچین به شکل خصوصی است و یک حکومت خارجی به صرف اینکه ارزهای دیجیتال و ماینر کردن آن در اختیار مردم آن کشور است این امکان را ندارد که بر کشورهای تسلط داشته باشد. در مورد ماهیت اکوسیستم بلاکچین در شباهت با خود شبکه یک نوع توزیع شدگی را بیان می کند که طرف های مختلف که در شبکه حاضر هستند در برخی موارد منافع متضادی را در پی دارد.

به عنوان مثال صاحبان ارزهای دیجیتال، استخراج کنندگان، صرافی های ارزهای دیجیتال، توسعه دهندگان بلاکچین، کیف پول‌های ارزهای دیجیتال و همه‌ی طرف های درگیر در یک اکوسیستم قرار دارند که هیچ کدام از آن ها بدون حضور حداقلی دیگران امکان فعالیت ندارند. یک مثال دیگر که می‌توانیم اشاره کنیم این است که تسلط داشتن بر مخزن کد بیت کوین این امکان را به وجود نمی‌آورد که بر شبکه بلاکچین بیت کوین نیز مسلط شوند. در ارتباط با رعایت مصلحت مسلمانان هم هیچ ادله یا ادعا له ای بر علیه رمز ارزهای دیجیتال در تقابل با مصلحت مسلمین وجود ندارد.

پیشنهاد ویژه: مینی دوره آموزش رایگان ارز دیجیتال

نظر مراجع تقلید در مورد حکم شرعی ارز دیجیتال چیست؟

حکم شرعی ارز دیجیتال

یک استفتاء در ارتباط با حکم شرعی رمز ارزها در سال 1396 منتشر شده است که برخی از مراجع تقلید یک حکم شرعی پیرامون استفاده از رمز ارز بیت کوین در معاملات انجام گرفته است که نتیجه‌ی آن به شرح ذیل می‌باشد.

در حالت کلی نظرات مراجع مختلف را در ارتباط با حکم شرعی ارز دیجیتال و کریپتوکارنسی را می‌توانیم به 3 دسته‌ی مختلف تقسیم کنیم. برخی از افراد هیچ نظری ندارند و دو دسته‌ی دیگر مخالف یا موافق هستند. برخی از موافق یا مخالفان نظرات خود را بدون دلیل یا با دلیل ذکر می‌کنند.

نکته‌ی مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که همان طور که قبلاً اشاره کردیم باید بنا بر تفکیک حوزه و با توجه به کارکردهای ارزهای دیجیتال نسبت به ارائه‌ی حکم های شرعی که در مورد آن ها وجود دارد اقدام کنید.

نظرات مراجع تقلید در مورد حکم شرعی ارز دیجیتال

حکم شرعی ارز دیجیتال

براساس نظر آیت الله مکارم شیرازی حکم معاملات برای ارزهای دیجیتال به دلیل ابهامات زیادی که در این زمینه وجود دارد دارای اشکال است.

آیت الله نوری همدانی: وی به صراحت اظهار داشته است که وارد شدن به این معاملات دارای اشکال است.

آیت الله هاشمی شاهرودی: وی اظهار داشته که با توجه به ابهاماتی که در ارتباط با این نوع معامله وجود دارد استفاده از این پول جایز نمی‌باشد.

برخی از فقها مانند آیت الله خامنه ای در این مورد نظری ارائه نکرده اند و ایشان عقیده دارند که رعایت قوانین رسمی کشور در این زمینه لازم الاجرا است.

بررسی دیدگاه موافق علما با حکم شرعی ارز دیجیتال

حکم شرعی ارز دیجیتال

با توجه به مخالفت هایی که در ارتباط با حکم شرعی ارز دیجیتال وجود دارد برخی از علما نیز نظر موافقی نسبت به این مسئله دارند و از نظر آن ها استفاده از ارزهای دیجیتال فاقد اشکال شرعی می باشد. تعدادی از علما بر این عقیده هستند که استفاده از رمز ارزها مانعی ندارد. براساس یک قاعده‌ی قانونی کلی که همه ی علما بر آن توافق دارند که به «الأصل فی المعاملات الإباحة» مشهور است.

با توجه به این قاعده کلی در معامله های تجاری براساس اصل کلی رفتار می‌شود و همه چیز جایز می‌باشد. مگر اینکه به اثبات برسد که برخلاف قوانین شرعی باشد.

با توجه به قاعده‌ی کلی که در بالا بیان شد استفاده از رمز ارزها از لحاظ قوانین اسلامی مشکلی ندارد. هر چیزی که دارای ویژگی های زیر باشد می‌تواند عملکرد پول را داشته باشد که این ویژگی ها شامل:

1. از نظر مردم قیمتی و دارای ارزش باشد.

2. به عنوان وسیله‌ای برای محاسبه‌ی قیمت‌ها ، اعتبار و … شناخته شود.

3. قابلیت حساب و کتاب داشته باشد.

4. همه‌ی مردم یا تعداد قابل توجهی از آن ها، آن را به عنوان وسیله‌ای بشناسند که برای تبادل در معاملات شناخته شود.

با توجه به مواردی که در بالا اشاره کردیم حکم شرعی ارز دیجیتال از جمله بیت کوین به این دلیل که شرایط فوق را دارند از لحاظ شرعی به عنوان پول مورد قبول می‌باشد و استفاده از آن مانعی نخواهد داشت.

سخن پایانی

با توجه به مواردی که در ارتباط با حکم شرعی ارز دیجیتال استفاده از این رمز ارزها به عنوان جرم محسوب نمی‌شود. مگر در مواردی که قانون صریحاً حکمی در این باره را صادر کرده باشد. استخراج یا ماینینگ ارزهای دیجیتال نیز در کشور به عنوان صنعت شناخته می‌شود. یک مسئله‌ی دیگر که وجود دارد در ارتباط با واردات تجهیزات کار با ارزهای دیجیتال است که تا امروز مانعی برای آن وجود نداشته است. در ارتباط با مبادلات با ارزهای دیجیتال و خرید و فروش با آن ها برای همه ی مردم جامعه تا به حال قانونی وضع نشده است. در انتها باید به این مسئله اشاره کنیم با توجه به موضوع کسب و درآمد حلال در اسلام با نظرات مختلفی از مراجع تقلید روبرو شدیم که موضوع را هنوز به شکل واضح مشخص نکرده است و احتیاج به بررسی بیشتری دارد. گروه پارسیان بورس امیدوار است که مقاله ی حکم شرعی ارز دیجیتال مفید حاصل شده باشد.

بسته شده

بسمه تعالی محضر مرجع عالی قدرحضرت آیت الله العظمی دستغیب سلام علیکم اینجانب سینا صابری، از طلاب دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد و نیز از محققین و نویسندگانی می باشم که به لطف خداوند متعال تاکنون حدود هجده جلد عنوان کتاب از بنده چاپ و منتشر شده است. اکنون برای تحقیقات خود، از محضر معظم له پرسشی دارم که مستدعی است قبول زحمت بفرمایید و نظر حضرتعالی را پیرامون این بحث بیان بفرمایید. الف) مبارزه علیه ظلم…

مشکل سایت،عدم امکان دانلود صوت همچنین می خواستم بدونم آیا نسخه نرم افزار اپلیکیشن برای کوشی اپل هست ؟

پیامک از طریق واتساب

soal 2

با سلام و آرزوی صحت وسلامتی‌ در یک شهرستان مرکز درمانی وجود دارد که بخش چشم پزشکی‌ آن با تجهیزات محدود شروع به کار نموده، پزشک متخصص آن مرکز در دوراهی انتخاب بین تصمیم ۱ و ۲ قرار گرفته است، انتخاب کدام حالت از نظر شرعی مقبول است: گزینه اول: بیماران غیر کرونایی دارای مشکل غیر اورژانسی چشم پزشکی‌ مورد معاینه قرار گیرند از آنجا که کرونا توسط ناقلین بی‌ علامت هم منتقل میشود و افراد ممکن است به ظاهرسالم…

soal 1

با عرض سلام و تحیات و آرزوی سلامتی‌ در متون علمی‌ پزشکی،‌ مواردی‌ وجود دارد به نام تخلف علمی‌ بدین صورت که پس از نگارش یک کتاب یا مقاله اگر فردی متوجه اشتباه عمدی یا غیر عمدی در آن متن علمی‌ شد که با اصول اخلاقی‌ و علمی‌ تطابق نداشت میتواند این مطلب را گزارش دهد. گزارش این اشتباهات میتواند از موارد ساده تا موارد پیچیده مثل کپی‌ از کار دیگران باشد. این تعامل در علم میتواند زمینه ساز بحث…

سلام وقت بخیر.یه شماره تماس میخاستم از فروشگاتون. اگه آدرس هم بفرستین ممنون میشم

سوال شرعی در مورد درامد حاصل از فارکس

با سلام و عرض خسته نباشید ایا کسب در امد از بازارهای مالی جهانی همانند فارکس حلال است یا خیر نحوه کارکرد در بازار فارکس بدین صورت است که مقداری سرمایه را به دلار تبدیل کرده و مثلا یک ارز دیگر یا طلا خریده و با مثلا افزایش قیمت ارز مورد نظر یا طلا آن را فروخته و از این راه کسب درامد می شود راه دیگر اینکه اگر متوجه شویم که مثلا ارزش دلار در حال کاهش است می…

احکام

آیا به هدیه خمس تعلق می گیرد؟

طب اسلامی

باسلام از نظر آقای دستغیب آیا طب اسلامی وجود دارد؟؟

دریافت پول برای دعا کردن

باسمه تعالی حضرت آیت الله دستغیب سلام علیکم شخصی هست که مشهور به مستجاب الدعوه است؛ گر چه بعضی موارد سراغ داریم که دعایش مستجاب نشده است. این شخص برای دعا کردن، مبلغ اندکی می‌گیرد. لطفاً بفرمایید: ۱. پول دادن ما به این شخص برای دعا کردن، از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ ۲. پول گرفتن این شخص برای دعا کردن، از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ با تشکر

تربیت فرزند

سلام وقتتون بخیر الان ما یک نوزاد داریم که نگران تربیتش هستیم. میخاستم بدونم برای تربیت فرزند چه اصول و نکاتی رو باید رعایت کنیم تا بتونیم فرزند صالحی رو تربیت کنیم؟ هر منبع و کتاب رو هم معرفی کنین ممنون میشم. باتشکر