طراحی تقویم معاملاتی

تقویم ایران چه زمانی هجری شمسی شد؟

در روز ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ قانون تبدیل بروج به ماه‌های فارسی از تصویب نمایندگان مجلس شورای ملی گذشت؛ قانونی که بر اساس آن ادارات دولتی و موسسات اقتصادی مکلف به به کار بردن تقویم شمسی (خورشیدی) به جای قمری شدند.

در روز ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ قانون تبدیل بروج به ماه‌های فارسی از تصویب نمایندگان مجلس شورای ملی گذشت؛ قانونی که بر اساس آن ادارات دولتی و موسسات اقتصادی مکلف به به کار بردن تقویم شمسی (خورشیدی) به جای قمری شدند.

به گزارش ایسنا به نقل از سایت تاریخ ایرانی، تقویمی که امروز از آن استفاده می‌کنیم، جزو دقیق‌ترین گاه‌شمارهای جهان است. این تقویم که ۱۲۷ سال بیشتر عمر ندارد، در طول عمر خود فراز و نشیب‌های فراوانی را پشت سر گذاشته است. برخی معتقدند تقویم هجری شمسی را نخستین بار عبدالغفارخان نجم‌الدوله استخراج کرد. او عبارت ۱۲۶۴ شمسی را در حاشیه تقویم سال ۸۰۷ جلالی مطابق ۳-۱۳۰۲ هجری قمری ذکر کرد و از آن تاریخ به بعد، تقویمی را در ایران رایج کرد که اساس آن شمسی و مبداء آن هجرت پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله) از مکه مکرمه به مدینه منوره باشد. البته تقویمی که او نوشت، به تقویم هجری شمسی برجی معروف است که اصول آن به قرار زیر است:

* مبداء آن، اول فروردین‌ماه سال شمسی، هجرت پیامبر اسلام از مکه مکرمه به مدینه منوره است که ۱۱۹ روز قبل از اول محرم سال اول هجری قمری و مطابق با روز جمعه ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی است.

* لحظه تحویل سال مقارن با عبور مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری است، وقتی که خورشید از نیمکره جنوبی وارد نیمکره شمالی آسمان می‌شود. این لحظه که اول برج حمل نامیده می‌شود، نوروز نامیده شده و همیشه بر روز اول بهار منطبق است.

* سال هجری شمسی برجی از نوع سال شمسی حقیقی است، یعنی مدت زمان دو عبور متوالی مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری. مدت متوسط آن ۳۶۵ شبانه‌روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۴۵/۲ ثانیه اندازه‌گیری شده اما مدت سال شمسی حقیقی ثابت نیست و بر اثر تغییر تعدادی از پارامترهای نجومی، تغییر می‌کند.

* مدت سال شمسی حقیقی در دوره‌ای ۵۰ ساله (۱۳۸۵-۱۳۳۵ ه.ش) بین ۳۶۵ شبانه‌روز و ۵ ساعت و ۴۲ دقیقه تا ۳۶۵ شبانه‌روز و ۶ ساعت و ۴ دقیقه در تغییر بوده است. توجه داشته باشید این مقدار متفاوت با سال نجومی است که زمین یک دور کامل به دور خورشید می‌گردد و مقدار آن ۳۶۵/۲۵۶۴ شبانه روز معادل ۳۶۵ شبانه روز و ۶ ساعت و ۹ دقیقه و ۱۰ ثانیه است.

* این تقویم شامل ۱۲ ماه حقیقی به نام «برج» است که به نام ۱۲ صورت فلکی قدیمی منطقه‌البروج که خورشید هر سال از آنها عبور می‌کند، نامگذاری شده است. از حدود ۲۰ قرن قبل از آن، منجمان دایره‌البروج را به ۱۲ برج مساوی قراردادی تقسیم کرده بودند که اغلب متفاوت از آن صورت فلکی‌ای است که خورشید در آن به سر می‌برد. ضمن آنکه به دلیل حرکت زمین، محور زمین هر ۲۵۸۰۰ سال یک بار در آسمان دور می‌زند و برج‌ها در این بازه زمانی یک دور کامل روی تمام صورت‌های فلکی گردش می‌کنند. (همین حرکت موجب تفاوت بین سال شمسی حقیقی و سال نجومی است)

از سوی دیگر، به دلیل حرکت ظاهری غیر یکنواخت مرکز خورشید در آسمان، طول هر برج از ۲۹ تا ۳۲ روز متفاوت بود و همانند ماه قمری، ‌گاه پیش می‌آمد که طول یک برج از سالی به سال دیگر تغییر کند. هر چهار یا پنج سال یک بار نیز مجموع طول سال به ۳۶۶ شبانه روز می‌رسید و به اصطلاح، سال کبیسه می‌شد.

تقویم هجری شمسی برجی در آغاز رسمی نبود و تنها در تقویم‌های قدیمی و در امور گمرکات و مالیه ایران مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ تا آنکه در سال ۱۳۲۸ هجری قمری/ ۱۲۸۸ هجری شمسی، میرزا عبدالحسین‌خان شیبانی وحیدالملک، نماینده تهران در مجلس شورای ملی، طرحی با موضوع قید تاریخ کلیه معاملات و مبادلات مشترکه عمومی را از تاریخ قمری به هجری شمسی برجی پیشنهاد کرد. این پیشنهاد در دوره دوم مجلس شورای ملی ایران در ماده ۳ قانون محاسبات عمومی، مصوب ۲۱ صفر ۱۳۲۹/ ۲ حوت ۱۲۸۹ پذیرفته شد و تقویم هجری شمسی برجی به عنوان مقیاس رسمی زمان در محاسبات دولتی تصویب شد.

روایت دیگری نیز وجود دارد که تقویم هجری شمسی یا تقویم جلالی ابداع عمر بن‌ خیام نیشابوری بوده است. ابوالفتح‌الدین عمر بن ابراهیم نیشابوری مشهور به خیام از برجسته‌ترین حکما و ریاضی‌دانان جهان اسلام، در رشته‌های ریاضیات و نجوم تبحر خاصی داشت و در این حوزه شیوه‌های خاصی را در حل مسائل مختلف ابداع کرد. به دلیل تبحر و دانش عظیمی که در این دو علم به دست آورده بود، ملکشاه سلجوقی او را به سوی دربار فراخواند و وی را در صدر نشاند. خیام نزد ملکشاه دست به انجام کارهای علمی بسیاری زد که از میان آنها می‌توان به نگارش تقویم جلالی اشاره کرد. او بنا به درخواست ملکشاه رصدخانه ملکشاهی را ساخت و در صدد اصلاح تقویم موجود برآمد. تقویم جلالی او که امروزه در میان ایرانیان رواج دارد از چنان اعتباری برخوردار است که تاکنون کمتر به آن ایراد وارد شده است. همچنین گفته‌اند تقویم او از تقویم «گریگوری» دقیق‌تر است. ملکشاه از این روز تاریخ و تقویم جلالی را در کشور ایران استوار ساخت. سال قمری 10 روز و شش ساعت و 11 ثانیه کوتاه‌تر از سال شمسی است. با تنظیم تقویم جلالی مقرر شد که هر چهار سال یک روز بر تعداد روزهای سال بیفزایند و سال چهارم را ۳۶۶ روز حساب کنند و پس از هر ۲۸ سال (هفت دوره چهار ساله) به جای آنکه به آخرین‌ ماه سال یک روز بیفزایند این روز را در نخستین دوره بعد یعنی دوره نهم اضافه کنند.

تصویب رسمی تقویم هجری شمسی

در اواخر سال ۱۳۰۳ هجری شمسی برجی، جمعی از نمایندگان دوره پنجم مجلس شورای ملی ایران، طرحی را پیشنهاد کردند که نام برج‌های عربی متداول در تقویم برجی به نام‌های فارسی تبدیل شود و نام سال‌ها در دوره دوازده حیوانی رایج نیز متروک شود. پس از بحث‌های فراوان، بالاخره در جلسه ۱۴۸ مجلس شورای ملی ایران در شب سه‌شنبه ۱۱ فروردین ۱۳۰۴، قانون تبدیل بروج به ماه‌های فارسی از نوروز ۱۳۰۴ شمسی به تصویب رسید و تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی کشور پذیرفته شد.

متن این قانون بدین شرح بود:

«قانون تبدیل بروج به ماه‌های فارسی از نوروز ۱۳۰۴ خورشیدی (شمسی) - مصوب شب ۱۱ فروردین ماه ۱۳۰۴ شمسی

‌ماده اول - مجلس شورای ملی تصویب می‌نماید که از نوروز (۱۳۰۴) تاریخ رسمی سالیانه مملکت به ترتیب ذیل معمول گردد و دولت مکلف ‌است که در تمام دوایر دولتی اجرا نماید:

‌الف - مبداء تاریخ: سال هجرت حضرت خاتم‌النبیین محمد بن‌ عبدالله صلوات‌الله علیه از مکه معظمه به مدینه طیبه.

تغییر تقویم در عصر پهلوی

تقویم یکی از شیوه‌های اندازه‌گیری زمان است که در طول تاریخ مورد استفاده بشر بوده است.

معیار اندازه‌گیری شبانه روز نیز اصولا بر اساس گردش زمین به دور خورشید (شمسی) یا گردش ماه به دور زمین (قمری) است.

فهرست مندرجات

۱ - انواع تقویم

[ویرایش]
تقویم‌های محلی، منطقه‌ای و جهانی انواع تقویم‌هایی است که از زمان باستان در میان ملل مختلف رایج بوده است. امروزه تقویم میلادی که مبدا آن میلاد حضرت عیسی (علیه‌السّلام) است به عنوان یک تقویم جهانی، تقویم هجری قمری با مبدا هجرت حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از مکه به مدینه به عنوان تقویم جهان اسلام و تقویم هجری شمسی که مبدا آن نیز همچون قمری بر اساس هجرت پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تنظیم شده است در مناطقی همچون ایران به عنوان تقویم رسمی مورد استفاده است.

[۳] رستمی، فرهاد، پهلوی‌ها (خاندان پهلوی به روایت اسناد)، ج۳، ص۱۶۷ـ۱۶۹، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۸۴، چاپ دوم.

تقویم هجری قمری و شمسی (معتضدی و جلالی) که پس از ورود اسلام به ایران تا پایان قاجار همواره مورد استفاده قرار بود، در زمان پهلوی دو بار دستخوش تغییر و ممنوعیت استفاده قرار گرفت که بازتاب‌ها و پیامدهای گوناگونی در جامعه به همراه داشت.

۲ - تغییر تقویم توسط رضاشاه

[ویرایش]
رضاشاه از زمان کودتای ۱۲۹۹ش که با همکاری سید ضیاء و صحنه‌گردانی دولتمردان انگلیسی صورت گرفت،

[۴] وزارت اطلاعات، رجال عصر پهلوی، سید ضیاء الدین طباطبایی به روایت اسناد ساواک، ص۱۹_ ۲۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۸۱.

با تصویب مجلس شورای ملی (در ۹ آبان ۱۳۰۴ش مبنی بر خلع احمد شاه قاجار از سلطنت) توانست سلسله پهلوی را با حمایت انگلیس تشکیل دهد.

[۵] مدنی، سید جلال الدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج۱، ص۹۹_ ۱۰۰، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۶۱.

رضاشاه پس از رسیدن به سلطنت برخلاف قبل، رویه ضد مذهبی و غرب‌گرایانه خود را به ظهور رساند که اوج آن را پس از سفر وی به ترکیه (۱۲ خرداد تا ۲۰ تیر ۱۳۱۳ش) و مشاهده اقدامات غرب‌گرایانه آتاتورک می‌توان مشاهده نمود.

.. و ممنوعیت استفاده از تقویم هجری قمری از جمله این موارد بود. دولت طی بخشنامه‌ای اعلام کرد: «نظر به این که تاریخ رسمی کشور برای ماه‌های شمسی تنظیم شده و موافق مصوب فروردین ۱۳۱۴ش تمام دوائر دولتی مکلف به اجرای آن هستند، بنابراین لازم است که از تاریخ وصول این متحدالمآل در کلیه اسناد معاملات رسمی و نوشتجات تاریخ شمسی را قید و از ذکر تاریخ قمری مطلقا خودداری نمایند.

»
تاریخ شمسی هر چند مبدا آن باز هم هجرت حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بود و پیش از آن در برهه‌هایی از تاریخ مورد استفاده قرار گرفته بود،

اما رضاشاه ظاهرا در یک گام به جلو و به تبعیت از آتاتورک که تاریخ هجری قمری را به میلادی تغییر داد، توانست تاریخ هجری قمری را که وجه مشترک مسلمانان بود را به هجری شمسی که در بین آنان ناشناخته بود تغییر دهد.

مکی به نقل از عباس طراحی تقویم معاملاتی مسعودی می‌نویسد: «. اگر جنگ دوم جهانی پیش نیامده بود، شاید رضاشاه مانند ترکیه، تقویم رسمی هجری را تبدیل می‌کرد و روز تعطیل را از جمعه به یکشنبه تغییر می‌داد. و به طوری که گفته بود تغییرات دیگری از این قبیل می‌خواست بدهد که به واسطه قیام عمومی از کشور خارج گردید.

۳ - تغییر طراحی تقویم معاملاتی تقویم هجری به شاهنشاهی

[ویرایش]
دوران سلطنت محمدرضا شاه پهلوی که حدود ۳۷ سال به طول انجامید (از ۳ شهریور ۱۳۲۰ تا بهمن ۱۳۵۷ش) را به لحاظ قدرت سیاسی در کشور می‌توان به چند دوره تقسیم کرد. دوره اول از زمان روی کار آمدن وی از ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ش که قدرتی نداشت. دوره دوم که با سقوط مصدق آغاز شد و شاه توانست با تاسیس ساواک و سرکوب مخالفان قدرت سیاسی خود را مستحکم نشان دهد. دوره سوم نیز که از سال‌های نخستین دهه ۵۰ آغاز می‌شود، به دلیل شرایط اقتصادی به وجود آمده قدرت خود را در برابر مخالفان و نیز در منطقه بسیار قدرتمند می‌دید. وی دلارهایی که به دلیل بالا رفتن قیمت نفت به کشور سرازیر شد را به جای صرف در امور زیربنایی کشور به واردات کالا و امور روبنایی اختصاص داد و مشکلاتی همچون گسترش شهرنشینی را به وجود آورد. وی با خرید تسلیحات خارجی عنوان ژاندارم منطقه را نیز به خود اختصاص داد. با این حال بخش اعظم درآمدهای نفتی و ثروت ملی کشور به خاندان سلطنتی و اموری چون برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله پهلوی که هزینه‌های گزافی به همراه داشت اختصاص یافت.

[۱۳] منصوری، جواد، سیر تکوینی انقلاب اسلامی، ص۲۳۶_ ۲۳۷، تهران، وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات، ۱۳۷۹، چاپ سوم.

[۱۴] نجفی، موسی و موسی فقیه حقانی، تاریخ تحولات سیاسی ایران: بررسی مؤلفه‌های دین ـ حاکمیت ـ مدنیت و تکوین دولت ـ ملت در گستره هویت ملی ایران، ص۵۱۱ـ ۵۱۳، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۸۱.

جزیره ثبات و بهشت سرمایه‌داران خارجی خواندن ایران توسط کارشناسان و مستشاران خارجی باعث شد وی تصور نماید کاملا بر اوضاع مسلط بوده و هیچ خطری نظام سلطنتی او را تهدید نمی‌کند.

محمدرضا شاه در حالی که فساد اخلاقی، مالی و سیاسی خاندان پهلوی بر کشور سایه افکنده بود تصمیم به تشکیل نظام تک حزبی در کشور گرفت.

شاه طی مراسم افتتاح مجلس دوره بیست و چهارم در شهریور ۱۳۵۴ش که تمامی اعضای آن عضو حزب رستاخیز بودند با این عبارت که فرهنگ ایرانی را از عوامل بیگانه‌ای که در این فرهنگ راه یافته نجات دهید، برنامه اسلام‌زدایی خود را با قاطعیت آغاز نمود.

۳.۱ - روند اجرای تغییر تقویم

تصویب تغییر تاریخ هجری به تاریخ شاهنشاهی از جمله مصوبات مجلسین شورای ملی و سنا بود که پیشنهاد نخستین آن با عنوان "نوشتن فلسفه انقلاب شاه و ملت" به رهبران حزب رستاخیز از سوی شاه و دفتر وی آغاز شد. این طرح با پیش نویس طرح گروه آموزگار که ریاست حزب رستاخیز را بر عهده داشت و از جمله مفاد آن تغییر تاریخ کشور بود ادامه یافت.

[۱۹] بهنود، مسعود، از سید ضیا تا بختیار، ص۶۶۵، دولت‌های ایران از سوم اسفند ۱۲۹۹ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، ۱۳۶۹، چاپ دوم.

شجاع‌الدین شفا معاون فرهنگی و مطبوعاتی دربار شاهنشاهی موظف به پیگیری شد و پس از تشکیل جلسه‌ای در تاریخ ۲۰/۹/۱۳۵۴ضمن غیر ملی و غیر اسلامی دانستن هجری شمسی، بکارگیری تاریخی ملی و کاملا ایرانی که منظور همان تاریخ شاهنشاهی بود، لازم دانسته شد. در این جلسه سه پیشنهاد جهت آغاز تاریخ شاهنشاهی ارائه شد. شجاع سال فتح بابل به دست کوروش کبیر، هدایتی وزیر مشاور و معاون اجرایی نخست وزیر، سال جلوس کوروش به سلطنت ایران و بهروز معاون سازمان برنامه و رئیس دفتر انفرماتیک نیز سال فرضی تولد کوروش را پیشنهاد کردند که هر کدام محاسن و معایبی را نیز در برداشت.

سرانجام با موافقت شاه سال جلوس کوروش که مصادف با به سلطنت رسیدن وی در شهریور ۱۳۲۰ نیز می‌شد به عنوان مبدا تاریخ شاهنشاهی پذیرفته شد و مقرر گردید بدون تغییر روز و ماه با افزایش عدد ۱۱۸۰ به سال شمسی، تاریخ شاهنشاهی به دست آمده، محاسبات انجام گیرد. بدین ترتیب آغاز سلطنت محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۲۰ش به عنوان دو هزار و پانصدمین سال سلطنت کوروش در نظر گرفته شد و تعداد سنوات سلطنت وی نیز بدان اضافه می‌گشت. یعنی سال ۱۳۵۴ شمسی، سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی (خورشیدی و جمشیدی) خوانده می‌شد.

از آنجا که شاه اعلام رسمی این پیشنهاد را خطری برای سلطنت خود می‌دید، به صورت نمادین این پیشنهاد از سوی شورای عالی برگزارکننده بزرگداشت ملی پنجاهمین سال شاهنشاهی پهلوی به شاه پیشنهاد شد و پس از موافقت ظاهری شاه، جهت رسمیت بخشیدن به این تاریخ آن را به مجلسین شورا جهت تصویت در ۲۴ اسفند، مصادف با زادروز رضاشاه، ارائه کردند.

پس از آن با تشکیل جلسه مشترک مجلس شورای ملی و سنا تغییر مبدا تاریخ رسمی کشور به شاهنشاهی تصویب شد و تمامی سازمان‌ها ملزم به استفاده از تاریخ جدید گشتند.

از آنجا که این طرح در اواخر سال به تصویب رسیده بود مقرر شد به علت چاپ تقویم‌های سال جدید از آغاز سال نو در مکاتبات دولتی و سازمان‌های ملی تاریخ شاهنشاهی مورد استفاده قرار گیرد و از سال بعد (۱۳۵۶ش) در کلیه تقویم‌ها و مکاتبات، تاریخ شاهنشاهی رعایت شود.

جهت اجرای این طرح برنامه‌هایی نیز تدارک دیده شده بود. شروع بحث از سوی مراجع علمی همچون انجمن تاریخ‌دانان؛ توجیه افکار عمومی مردم ایران (برجسته کردن سال قمری به عنوان تقویم مذهبی و بی‌اعتبار ساختن سال شمسی)، منطقه (ناشناخته بودن تقویم شمسی به لحاظ اسلامی) و جهان (تقویت فرهنگ ایرانی و تاکید بر هویت ایرانی)؛ توجیه مردم از طریق رسانه‌های گروهی به صورت متناوب؛ معرفی تقویم شاهنشاهی به عنوان شکل تکامل‌یافته نیت رضاشاه در لزوم داشتن یک تقویم علمی و ملی؛

اعزام جوانان دیپلمه جهت تدریس تاریخ شاهنشاهی به روستائیان و مردم نقاط دورافتاده از جمله این موارد بود.

۳.۲ - بازتاب‌های تغییر تقویم

تاریخ شاهنشاهی از آغاز سال ۱۳۵۴ش در حالی به کار گرفته شد که چهار سال قبل، این تاریخ در قالب دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهی جشن گرفته شده بود و اکنون با تغییر یافتن محاسبات به سی سال قبل یعنی ۱۳۲۰ش عقب رفته بود.

از سوی دیگر شخص شاهنشاه تا مدت‌ها در تطبیق تاریخ شمسی با شاهنشاهی دچار مشکل بود و به جای آن از تاریخ میلادی استفاده می‌کرد.

این اقدام بازتاب‌های متفاوتی در جامعه به همراه داشت.

۳.۳ - موافقان طرح

صرف نظر از افراد وابسته به رژیم پهلوی و طراحان آن، که بکارگیری تاریخ شاهنشاهی را احیای فرهنگ و هویت ایرانی و معرفی قدمت تمدن کهنسال شاهنشاهی به غربی‌ها می‌دانستند،

گروهی از ملی‌گراهای ایرانی که سعی در احیای پیشینه ایرانی داشتند و مظاهر اسلام و به تعبیر آنها اعراب در ایران را نشانه تحقیر ایران و ایرانی می‌دانستند نیز با این طرح موافق بودند.

[۳۷] موسوی طراحی تقویم معاملاتی تبریزی، حسین، خاطرات آیت‌الله سید حسین موسوی تبریزی، ص۳۲۹_ ۳۳۰، تهران، عروج، ۱۳۸۴، دفتر اول.

۳.۴ - مخالفان طرح

این افراد را به چند دسته می‌توان تقسیم نمود. گروه‌های مذهبی، علما و مراجع موضع‌گیری‌های مختلفی از خود نشان دادند. آنان معتقد بودند برخلاف گفته‌ها که این اقدام را گامی جهت احیای فرهنگ ایرانی و هویت ایرانی و نشان‌دادن آن به جهان غرب می‌دانند، اقدامی جهت اسلام‌زدایی است، چرا که رژیم پهلوی بیشترین ضربه را از سوی گروه‌های اسلامی و مراجع تقلید دیده بود و اکنون که شاه خود را قدرتی بلامنازع می‌دید با کمک مشاوران داخلی و خارجی در صدد زدودن هر گونه آثار اسلامی بود.

تصور شاه این بود که با خارج ساختن پایگاه‌های معنوی اسلامی قدرت‌های مقاوم علیه رژیم سست شده و نهضتی با عنوان اسلامی به وجود نخواهد آمد.

ممنوعیت بکارگیری تاریخ هجری شمسی و نیز قمری که مبدا آن اسلامی بود و آن را بزرگ‌ترین اهانت به اسلام، پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و مسلمین می‌دانستند،

[۴۵] فلسفی، محمدتقی، خاطرات و مبارزات حجة الاسلام فلسفی، ص۴۰۶، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۶.

مقدمه‌بودن ممنوعیت بکارگیری تاریخ هجری برای سایر اقدامات اسلام‌زدایانه همچون تغییر تعطیلی روز جمعه به عنوان تعطیل هفتگی دنیای اسلام

از جمله دیگر دلایل این گروه برای مخالفت بود. خطر تغییر تقویم توسط بسیاری از روحانیون و گویندگان مذهبی به اطلاع مردم رسید که بسیاری از آنان دستگیر یا ممنوع‌المنبر شدند.

آیت‌الله شریعتمداری با ارسال نامه‌ای به هویدا مراتب نگرانی مراجع مذهبی را از این مساله اعلام کرد، اما هویدا با مصاحبه‌ای که به دستور شاه توسط وی صورت گرفت اعلام کرد که مردم می‌توانند از هر دو تاریخ قمری و شاهنشاهی استفاده نمایند (هر چند در عمل استفاده از تاریخ هجری هیچ اعتباری نداشت

آیت‌الله گلپایگانی از دیگر مراجعی بود که فردای همان روز تصویب ضمن ارسال تلگراف به رؤسای مجلسین شورای ملی و سنا در اعتراض به تغییر تاریخ و نیز تعطیلی درس و برگزاری سخنرانی به آگاه‌سازی مردم نسبت به خطرات اسلام‌زدایانه آن اقدام نمود.

آیت‌الله خمینی نیز که در آن زمان در نجف به سر می‌برد، ضمن اعتراض به اقدام رژیم پهلوی این اقدام را محکوم کرده، خواستار آن شدند که از هر فرصتی در خطابه‌ها و تظاهرات، اعمال غیر اسلامی و غیر انسانی شاه تذکر داده شود.

[۵۹] نوری همدانی، حسین، اسلام مجسم علمای بزرگ اسلام، ج۱، ص۳۴۳، انتشارات مهدی موعود عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، ۱۳۸۳، چاپ چهارم.

روشنفکران و طبقه تحصیل کرده جامعه نیز گروه دیگری از مخالفان بودند که به علت عدم سابقه افتخارآمیز برای تاریخ شاهنشاهی، هیچ افتخاری برای آن قائل نبودند.

[۶۱] سولیوان، ویلیام و سر آنتونی پارسونز، خاطرات دو سفیر اسراری از سقوط شاه و نقش آمریکا و انگلیس در انقلاب ایران، ص۳۴۴، مترجم محمود طلوعی، تهران، علم، ۱۳۷۵.

[۶۲] حسینیان، روح الله، چهارده سال رقابت ایدئولوژیک شیعه در ایران (۱۳۵۶ـ ۱۳۴۳)، ص۴۱۷_ ۴۱۸، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۳.

۳.۵ - سرانجام تاریخ شاهنشاهی

بکارگیری تاریخ شاهنشاهی یک سال و نیم بیشتر به طول نیانجامید. با گسترده شدن اعتراضات مردمی نسبت به اقدامات رژیم که برخی تصمیم شاه درباره تغییر رژیم را دارای نقش مهمی در به هم خوردن نظم عمومی جامعه می‌دانند.

[۶۳] شوکراس، ویلیام، آخرین سفر شاه سرنوشت یک متحد آمریکا، ص۳۵۰، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، البرز، ۱۳۶۹، چاپ پنجم.

دولت مهندس جعفر شریف امامی رئیس مجلس سنا که در ۵ شهریور ۱۳۵۷ش مامور تشکیل کابینه گردید، برای جلب رضایت عمومی دست به اقدامات مختلف از جمله منحل نمودن آثار ضد اسلامی همچون تعطیلی قمارخانه‌ها، لغو نظام تک حزبی، . و از جمله لغو تاریخ شاهنشاهی و بکارگیری مجدد تقویم هجری نمود، اما نتیجه مورد نظر را در پی نداشته، قیام مردمی سرانجام در بهمن ۱۳۵۷ش منجر به پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی در ایران گردید.

[۶۷] سولیوان، ویلیام و سر آنتونی پارسونز، خاطرات دو سفیر اسراری از سقوط شاه و نقش آمریکا و انگلیس در انقلاب ایران، ص۳۴۴.

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اتفاقی و تعریف معافیت های آن

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اتفاقی وابسته به تعریف درآمد اتفاقی است. باب سوم قانون مالیات های مستقیم ( مالیات بر درآمد ) و در فصل ششم آن به مالیات بر درآمد اتفاقی اشاره شده است. منبعی که هیچ گاه مورد توجه قرار نگرفته و در آمارهای سالانه سازمان امور مالیاتی به عنوان وصولی های مالیاتی جایگاه قابل توجهی نداشته است. حتی کمک ها، جوائز و هدایای بلاعوض (درآمد اتفاقی) طبق ردیف ۶ ماده ۱۳ مندرج در فصل پنجم (موارد عدم شمول ارسال فهرست معاملات) آیین نامه اجرایی موضوع تبصره ۳ ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم (آیین نامه شماره ۴۶۳۷۸/۳۹۴۹/۲۰۰ مورخ ۱۸/۰۳/۱۳۹۵) معاف از ارسال فهرست موضوع ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم می باشند.

در مقاله پیش رو به بحث مالیات بر درآمد اتفاقی موضوع ماده ۱۱۹ ق.م.م و ارتباط ماده مذکور به عبارت مندرج در قسمت اخیر ماده ۱۰۵ ق.م.م ” به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد” پرداخته و ابهامی در رسیدگی و تشخیص مالیات بر درآمد اتفاقی اشخاص حقوقی از این بابت طرح و در پایان نتیجه گیری و پیشنهادی برای رفع ابهام ارایه می گردد. علاوه بر این در رابطه با مالیات هبه هم توضیحاتی ارائه می گردد.

تعریف درآمد اتفاقی

در تعریف درآمد اتفاقی باید بگوییم که مطابق ماده ۱۱۹ قانون مالیات های مستقیم، درآمد نقدی و غیرنقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات محاباتی و یا به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبیل تحصیل می نماید، مشمول مالیات اتفاقی می باشد. به عنوان مثال اگر شخصی وجهی را به صورت بلاعوض به شخص دیگر هبه و یا مالی را در قبال عوضی نازل به دیگری واگذار نماید و یا شخصی در قرعه کشی خرید کالا جایزه ای نصیبش شود، شخص منتفع مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی خواهد بود.

علاوه بر این در تعریف درآمد اتفاقی لازم است بدانید که مطابق بند ۱۰ بخشنامه شماره 505/96/200 مورخ 24/2/1396 در خصوص نحوه بررسی و رسیدگی به تراکنش های بانکی مشکوک، چنانچه بر اساس اظهارات صریح و مکتوب مؤدی، در قبال وجوه واریزی به حساب های بانکی وی، مابه ازایی اعم از کالا یا خدمات توسط مؤدی ارائه نشده و یا در آینده ارائه نشود، و یا وجوه واریزی ناشی از معاملات محاباتی بوده و یا بر اساس اسناد و مدارک بدست آمده و تحقیقات صورت گرفته، منشأ وجوه واریزی مشخص نشود، این امر مؤيد وجود درآمد اتفاقی برای مؤدی بوده و حسب مقررات فصل ششم از باب سوم قانون مالیات های مستقیم مشمول مالیات خواهد بود. در اجرای این بند دریافت وجوهی که ناشی از جبران خسارت بوده مشمول مالیات درآمد اتفاقی نخواهد شد. وجوه دریافتی ناشی از خسارت حسب مورد می بایستی بر اساس منشأ خسارت مورد رسیدگی و اقدام مقتضی قرار گیرد.

درآمد مشمول مالیات اتفاقی

مطابق ماده ۱۲۰ قانون مالیات های مستقیم، درآمد مشمول مالیات اتفاقی عبارت است از:

صد درصد درآمد حاصله و در صورتی که غیرنقدی باشد، ارزش مال به بهای روز تحقق درآمد طبق مقررات قانون مالیات های مستقیم تقویم و مشمول مالیات می شود، مگر در مورد املاکی که در اجرای مفاد ماده ۶۴ ق.م.م برای آنها ارزش معاملاتی تعیین شده است که در این صورت ارزش معاملاتی مأخذ محاسبه مالیات قرار خواهد گرفت.

در مورد صلح معوض و هبه معوض به استثنای مواردی که مشمول ماده ۶۳ ق.م.م می باشد درآمد مشمول مالیات عبارت خواهد بود از مابه التفاوت ارزش عوضین که بر اساس مقررات این ماده تعیین می شود نسبت به طرف معامله ای که از آن منتفع شده است. همچنین مطابق ماده ۶۳ ق.م.م نقل و انتقال قطعی املاکی که به صورتی غیر از عقد بیع انجام می شود به استثنای نقل و انتقال بلاعوض که طبق مقررات مربوط مشمول مالیات است، مشمول مالیات نقل و انتقال قطعی املاک خواهد بود و چنانچه عوضین، هر دو ملک باشند هر یک از متعاملين به ترتیب فوق مالیات نقل و انتقال قطعی مربوط به ملک واگذاری خود را پرداخت خواهند نمود.

معافیت های مالیاتی درآمد اتفاقی

معافیت های مالیاتی در آمد اتفاقی مطابق ماده ۱۲۷ ق.م.م، موارد زیر مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی نخواهد بود:

1. کمک های نقدی و غیرنقدی بلاعوض سازمان های خیریه یا عام المنفعه یا وزارتخانه ها یا مؤسسات دولتی و شرکت های دولتی یا شهرداری ها با نهاد های انقلاب اسلامی به اشخاص حقیقی غیر از مواردی که مشمول مالیات فصل حقوق است. به عنوان مثال کمک های سازمان بهزیستی به افراد تحت پوشش.
   
2. وجوه با کمک های مالی اهدایی به خسارت دیدگان جنگ، زلزله، سیل، آتش سوزی و یا حوادث غیرمترقبه دیگر مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی نخواهد بود. به عنوان مثال کمک سازمان هلال احمر و سایر اشخاص حقوقی و حقیقی به زلزله زدگان.
   
3. جوایزی که دولت برای تشویق صادرات و تولید و خرید محصولات کشاورزی پرداخت می نماید. مطابق تبصره ماده ۱۲۷ ق.م.م ضوابط اجرایی بند های الف و ب طبق آیین نامه ای خواهد بود که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت کشور تهیه خواهد شد.

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اتفاقی

با نرخ مالیات بر درآمد اتفاقی در خصوص اشخاص حقیقی نرخ مقرر در ماده ۱۳۱ قانون مالیات های مستقیم و در مورد اشخاص حقوقی نیز به استناد بخشنامه شماره 158/97/230 مورخ 24/11/1397 نرخ مقرر در ماده ۱۳۱ ق.م.م می باشد.

وظایف مودیان مالیات بر درآمد اتفاقی

مطابق ماده ۱۲۳ ق.م.م، در صورتی که منافع مالی به طور دائم یا موقت بلاعوض به کسی واگذار شود انتقال گیرنده مکلف است مالیات منافع هر سال را در سال بعد پرداخت نماید.

مطابق ماده ۱۲۶ ق.م.م، صاحبان درآمد موضوع فصل مالیات بر درآمد اتفاقی مكلف اند هر سال اظهارنامه مالیاتی خود را در مورد منافع موضوع ماده ۱۲۳ ق.م.م تا آخر اردیبهشت ماه سال بعد و در سایر موارد(به غیر از منافع) تا پایان ماه بعد از تاریخ تحصیل در آمد یا تعلق منافع به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق را بپردازند در صورتی که معامله در دفاتر اسناد رسمی انجام و مالیات وصول شده باشد تکلیف تسلیم اظهارنامه ساقط است.

لازم است توجه داشته باشید که اشخاص حقیقی در مورد منافع موضوع ماده ۱۲۳ قانون مالیات های مستقیم، مكلف اند اظهارنامه مالیاتی خود را تا آخر اردیبهشت ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق را بپردازند و اشخاص حقیقی در مورد سایر موارد (به غیر از منافع) مكلف اند اظهارنامه مالیاتی خود را تا پایان ماه بعد از تاریخ تحصیل در آمد یا تعلق منافع به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق را بپردازند. لیکن در خصوص اشخاص حقوقی به استناد تبصره ماده ۱۱۰ ق.م.م، اشخاص حقوقی نسبت به درآمدهایی که طبق مقررات قانون مالیات های مستقیم نحوه دیگری برای تشخیص آن مقرر شده است مکلف به تسليم اظهارنامه مالیاتی جداگانه که در فصل های مربوط پیش بینی شده است نیستند. معهذا اشخاص حقوقی مكلف اند در مورد تمامی منابع مالیاتی مربوط از جمله منافع موضوع ماده ۱۲۳ ق.م.م اظهارنامه واحد همراه با ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر و اسناد و مدارک خود را حداکثر تا چهار ماه پس از سال مالی به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و حسب مورد مالیات متعلق را پرداخت نمایند.

تقویم حسابداری و مالیاتی سال ۹۸

تقویم حسابداری و مالیاتی سال ۹۸ سالانه فعالیت های اصلی در خصوص طراحی تقویم معاملاتی امور مالی ضرورت دارد.

انجام ندادن این امور منجر به ایجاد جرایم مالیاتی و بیمه ای میگردد.

جهت کاهش هزینه های اضافه در خصوص جرایم مالیاتی فرم زیر تهیه گردیده است . تقویم حسابداری

تقویم حسابداری

• ۳۱ فروردین : ارسال و پرداخت بیمه اسفند ۹۷ ، مالیات حقوق ۹۷ ، اظهارنامه ارزش افزوده فصل زمستان ۹۷ تقویم حسابداری
• ۱۵ اردیبهشت : ارسال معاملات فصلی ماده ۱۶۹ مکرر ق.م.م دوره زمستان ۹۷
• ۳۱ اردیبهشت : ارسال و پرداخت بیمه و مالیات حقوق فروردین ۹۸ تقویم حسابداری
• ۳۱ خرداد : ارسال و پرداخت بیمه و مالیات حقوق اردیبهشت ۹۸ ، ارسال مالیات عملکرد اشخاص حقیقی سال ۹۷ و پرداخت قبض
• ۱۵ تیر : اظهارنامه ارزش افزوده فصل بهار ۹۸ تقویم حسابداری
• ۳۱ تیر :ارسال و پرداختبیمه و مالیات حقوق خرداد ۹۸ ، ارسال مالیات عملکرد اشخاص حقوقی سال ۹۷ و پرداخت قبض تقویم حسابداری
• ۱۵ مرداد : ارسال معاملات فصلی ماده ۱۶۹ مکرر ق.م.م دوره بهار ۹۸
• ۳۱ مرداد : بیمه و مالیات حقوق تیر ۹۸ ، ارسال اظهارنامه عملکرد اصلاحی
• ۳۱ شهریور : ارسال و پرداخت بیمه و مالیات حقوق مرداد ۹۸تقویم حسابداری
• ۱۵ مهر : اظهارنامه ارزش افزوده فصل تابستان ۹۸
• ۳۰ مهر : ارسال و پرداختبیمه و مالیات حقوق شهریور ۹۸ ، ارائه صورت مالی حسابرسی شده به ممیز ماده ۲۷۲ق.م.م
• ۱۵ آبان : ارسال معاملات فصلی ماده ۱۶۹ مکرر ق.م.م دوره تابستان ۹۸
• ۳۰ آبان : ارسال و پرداختبیمه و مالیات حقوق مهر ۹۸تقویم حسابداری
• ۳۰ آذر : ارسال و پرداختبیمه و مالیات حقوق آبان ۹۸
• ۱۵ دی : اظهارنامه ارزش افزوده فصل پاییز ۹۸ تقویم حسابداری
• ۳۰ دی : ارسال و پرداختبیمه و مالیات حقوق آذر ۹۸
• ۱۵ بهمن : ارسال معاملات فصلی ماده ۱۶۹ مکرر ق.م.م دوره پاییز ۹۸تقویم حسابداری
• ۳۰ بهمن : ارسال و پرداختبیمه و مالیات حقوق دی ۹۸
• ۲۹ اسفند : ارسال و پرداختبیمه و مالیات حقوق بهمن ۹۸

در برخی موارد به دلایل مشکلات حاصله از سایت های دارایی امکان تمدید می باشد. که متعاقبا اعلام میگردد .

انجام ندادن هرگونه از موارد فوق که مرتبط با ارگان های مختلف می باشد مشمول جرایم است . تقویم حسابداری

خدمات شرکت حسابداری پارسا حساب ایرانیان

• ارسال لیست بیمه و مالیات حقوق تقویم حسابداری
• ارسال اظهارنامه مالیاتی
• ارسال صورت معاملات فصلی ماده ۱۶۹ ق.م.م
• ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
• صورت های مالی تقویم حسابداری
• تحریر دفاتر قانونی
• انجام صفر تا صد مالیات
• مشاوره تخصصی مالیاتی
• مشاوره حوزه سرمایه گذاری
• مشاوره مالیات تقویم حسابداری

برای انجام خدمات مالی و مالیاتی تقویم حسابداری خود با شرکت حسابداری پارسا حساب ایرانیان در ارتباط باشید .

آدرس : میدان فاطمی ، خیابان گلها ، نبش مظفری خواه ، پلاک۲ ، طبقه ۴ ، واحد ۱۰

جایزه بزرگ تریدری

بروکر آرون گروپس به مناسبت سومین سالگرد تأسیس خود در نظر دارد مسابقه بزرگ معامله‌گری (ترید) برگزار کند. به همین منظور از کلیه افراد برای شرکت در این مسابقه هیجان‌انگیز دعوت به عمل می‌آورد.

منتظر اعلام برندگان مسابقه بزرگ تریدری آرون باشید.

برندگان واجد شرایط حداکثر تا 30 روز آینده معرفی و از طریق ایمیل به آن ها اطلاع رسانی خواهد شد.

پلتفرم معاملاتی آرون گروپس

ترید موفق در بازارهای مالی با یک پلتفرم ساده و در عین حال کامل آغاز می‌شود. متاتریدر 5 بهترین انتخاب برای تریدرهای امروزی است.

متاتریدر 5 (MetaTrader 5) محصول شرکت MetaQuotes است که در سال 2010 و پس از متاتریدر 4 به بازار عرضه شد.

متاتریدر، پلتفرمی تحلیلی – معاملاتی است که با ارائه طیف گسترده‌ای از اسکریپت‌ها و نرم افزارهای اکسپِرت برای سهولت در انجام معاملات، به عنوان پلتفرمی جامع و قدرتمند در بازارهای فارکس، سهام و فیوچرز محبوبیت یافته است.

نحوه ثبت نام

تنها با چهار مرحله ساده شروع به معامله و کسب سود کنید

ثبت نام

حساب اصلی خود را پس از ثبت نام ، باز کنید

احراز هویت

مدارک مورد نیاز را برای فعال کردن حساب خود بارگذاری کنید

سرمایه گذاری

به حساب کاربری خود وارد شده و حساب را شارژ کنید

شروع معاملات

شروع به معامله و کسب سود کنید

معامله‌گران برتر آرون گروپس

معامله‌گر فعال روزانه

حجم معاملات روز

ارزش معاملات روزانه

کاربر

حجم معامله

13,025.25 دلار

کاربر

حجم معامله

11,978.12 دلار

کاربر

حجم معامله

2103.90 دلار

کاربر

حجم معامله

2007.00 دلار

کاربر

حجم معامله

1555.47 دلار

کاربر

حجم معامله

1317.39 دلار

کاربر

حجم معامله

1166.86 دلار

کاربر

حجم معامله

880.79 دلار

کاربر

حجم معامله

821.10 دلار

کاربر

حجم معامله

820.20 دلار

روش های پرداخت بروکر آرون گروپس

به هر روشی که دوست دارید واریز یا برداشت کنید

Aron Groups LLC شرکت آرون گروپس واقع در سنت وینسنت و گرانادین، خیابان جیمز، ساختمان بانک سنت وینسنت، طبقه اول، به شماره پروانه 542LLC2020 توسط سازمان طراحی تقویم معاملاتی ثبت شرکت‌های سنت وینسنت و گرانادین و FSA به ثبت رسیده است.

Aron Groups Broker بروکر آرون گروپس تابع شرکت آرون گروپس است که در حال حاضر در چندین بخش تجاری مختلف فعالیت می کند. شرکت سهامی آرون گروپس در سراسر جهان دارای دفاتر تجاری رسمی می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دیگر خدمات و دفاتر به صفحه «درباره ما» مراجعه کنید.

تامین کنندگان نقدشوندگی: بروکر آرون گروپس برای ارائه بهترین خدمات به مشتریان با چندین تامین‌کننده نقدینگی همکاری میکند.
ال‌مکس (LMAX): بروکر LMAX با شماره ثبت 10819525 تحت نظارت سازمان FCA انگلیس فعالیت می‌کند.
بی۲بروکر (B2Broker): بروکر b2Broker با شماره ثبت 14808 تحت نظارت سازمان VFSC وانواتو فعالیت میکند.

Aron Groups LLC به برخی کشورها در جهان مانند سنت وینسنت و گرنادین خدماتی ارائه نمی‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر به پشتیبانی مراجعه کنید. در صورت نقض این قانون، شرکت حق مسدود کردن حساب معاملاتی مشتری را برای خود محفوظ می دارد.

هشدار ریسک: CFD ها ابزارهای مالی پیچیده ای هستند که به دلیل داشتن اهرم ممکن است منجر به از دست رفتن سرمایه شما شود. 67٪ سرمایه‌گذاران خرد، زمانی که با CFD ها کار می‌کنند پول خود را از دست می‌دهند. قبل از کار با این ابزارمالی، از چگونگی کارایی آن مطمئن شوید و همچنین امکان پذیرش ریسک از دست دادن سرمایه‌تان را در خود بسنجید.